مستند بلند Shoah به کارگردانی کلود لانزمن، به بررسی عمیق فاجعه هولوکاست می‌پردازد و این کار را از طریق مصاحبه با بازماندگان، شاهدان و حتی عاملان این وقایع انجام می‌دهد.
فیلم مستند Shoah که در سال ۱۹۸۵ توسط کلود لانزمن کارگردانی شده، به بررسی عمیق فاجعه هولوکاست می‌پردازد و این کار را از طریق مصاحبه با بازماندگان، شاهدان و حتی عاملان آن انجام می‌دهد. نکته جالب این مستند، تصمیم سازندگان برای عدم استفاده از هرگونه تصاویر آرشیوی است. این مستند به شدت طولانی است و تماشای آن بیش از نه ساعت زمان می‌برد. در این مدت، مکان‌های مهمی مانند اردوگاه‌های مرگ چلمنو، تربلینکا و آشویتس-بیرکناو و همچنین گتوی ورشو به تصویر کشیده می‌شود.
مستند Shoah به خاطر بررسی جامع و تأثیرگذار خود از هولوکاست، به شدت مورد تحسین منتقدان قرار گرفته و جوایز معتبری از جمله جایزه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین فیلم غیرداستانی و جایزه بفتا برای بهترین مستند سال را دریافت کرده است. این مستند به‌عنوان یک فیلم قدرتمند و تأثیرگذار ظاهر می‌شود و با توجه به طولانی بودن و سنگینی موضوع آن، پیشنهاد می‌شود آن را به صورت بخش‌بخش تماشا کنید. این روش به شما این امکان را می‌دهد که به‌طور کامل داستان‌ها و شهادت‌های ارائه‌شده را درک کرده و در مورد آن‌ها تأمل کنید.
مستند شوآه، یک اثر بزرگ به کارگردانی کلود لانزمن است که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد. این فیلم به خاطر بررسی جامع و دردناک هولوکاست، که به زبان عبری به‌عنوان «شوآه» شناخته می‌شود، شهرت زیادی دارد. در ادامه به برخی از نکات کلیدی درباره این مستند اشاره می‌شود:
- طول و تولید: مدت زمان این مستند بیش از نه ساعت است و ساخت آن یازده سال به طول انجامیده است. در این فیلم از هیچ‌گونه تصاویر آرشیوی استفاده نشده و سازندگان تمام روایت را بر پایه مصاحبه‌ها با بازماندگان، شاهدان و نازی‌های سابق بنا کرده‌اند.
- محتوا: مستند به چندین جنبه کلیدی از هولوکاست می‌پردازد، از جمله اردوگاه‌های مرگ چلمنو، تربلینکا و آشویتس-بیرکناو و همچنین گتوی ورشو. این فیلم شامل شهادت‌های احساسی از بازماندگان و روایت‌های هولناک از عاملان این فاجعه است.
- بازخورد: مستند شوآه با تحسین منتقدان روبرو شد و جوایز متعددی از جمله جایزه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین فیلم غیرداستانی و جایزه بفتا برای بهترین مستند سال را کسب کرد. به خاطر رویکرد دقیق و محترمانه‌اش به این وقایع تاریخی حساس، مورد ستایش قرار گرفت. این فیلم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مستندهای تاریخ شناخته می‌شود و سیمون دو بووار، فیلسوف و نویسنده مشهور فرانسوی، آن را «شاهکاری بی‌نظیر» توصیف کرده است.
هولوکاست، آزار و قتل‌عام سیستماتیک شش میلیون یهودی و میلیون‌ها نفر دیگر توسط رژیم نازی و همدستانش در طول جنگ جهانی دوم، بین سال‌های ۱۹۳۳ تا ۱۹۴۵ بود. این فاجعه ناشی از ایدئولوژی یهودستیزانه آدولف هیتلر و باور نازی‌ها به برتری نژادی «نژاد آریایی» بود.
علاوه بر یهودیان، قربانیان هولوکاست شامل گروه‌های دیگری مانند مردم روما (کولی‌ها)، افراد دارای ناتوانی ذهنی، مخالفان سیاسی، همجنس‌گرایان و دیگر افرادی بودند که در دسته‌بندی نهایی نازی‌ها به‌عنوان «عنصر نامطلوب» شناخته می‌شدند. نازی‌ها از اردوگاه‌های کار اجباری، اردوگاه‌های مرگ، گتوها و واحدهای کشتار متحرک (آینزاتس‌گروپن) برای انجام قتل‌عام‌های گسترده استفاده کردند. تا پایان جنگ، حدود شش میلیون یهودی و میلیون‌ها نفر دیگر کشته شدند و این نسل‌کشی، هولوکاست را به یکی از وحشتناک‌ترین و وحشیانه‌ترین وقایع تاریخ بشریت تبدیل کرد.
مستند Shoah به کارگردانی کلود لانزمن، یک اثر برجسته است که با ویژگی‌های متمایز خود از سایر مستندها جدا می‌شود. در زیر به برخی از ویژگی‌های کلیدی این مستند اشاره می‌شود:
- طول و گستره : این فیلم مستند با مدت زمان بیش از نه ساعت، یازده سال زمان برای تولیدش صرف شده و از طریق شهادت‌های شخصی و مصاحبه‌ها به بررسی عمیق هولوکاست می‌پردازد.
- بر پایه مصاحبه: این مستند به‌طور کامل بر مصاحبه‌ها با بازماندگان، شاهدان و نازی‌های سابق تکیه دارد و هیچ‌گونه تصاویر آرشیوی در آن استفاده نشده است. این رویکرد، دیدگاه خام و شخصی‌تری نسبت به وقایع ارائه می‌دهد و سازندگان به‌جای اتکا به تصاویر آرشیوی، به تجربه‌های زنده و واقعی پرداخته‌اند.
- لوکیشن‌ها: لانزمن مراحل فیلم‌برداری را در لوکیشن‌های مهم مربوط به هولوکاست انجام داده است، از جمله اردوگاه‌های مرگ مانند تربلینکا، آشویتس-بیرکناو و گتوی ورشو.
- سبک روایی: این مستند به صورت غیرخطی روایت می‌شود و داستان‌ها و دیدگاه‌های مختلف را به هم می‌پیوندد تا تصویری جامع از واقعه و فاجعه هولوکاست برای تماشاگرانی که به تاریخ و حقیقت علاقه‌مندند، خلق کند.
- تأثیر احساسی: قدرت و کیفیت این مستند در توانایی سازندگانش برای انتقال وحشت و رنج انسانی هولوکاست از طریق صدای افرادی که آن را تجربه کرده‌اند، نهفته است. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که Shoah به یک مستند عمیق و تأثیرگذار در تاریخ سینما تبدیل شود که روایتی منحصر به فرد و بسیار احساسی از یکی از تاریک‌ترین دوره‌های تاریخ ارائه می‌دهد.
کلود لانزمن پس از پیشنهاد الوف هارون، یکی از مقامات وزارت امور خارجه سرزمین تحت امر یهودیان و یکی از دوستانش، در سال ۱۹۷۳ تصمیم به ساخت مستند Shoah گرفت. پیش از این مستند، لانزمن فیلمی ساخته بود که زمینه‌ساز این پروژه جدید شد. ایده اولیه او این بود که مستندی جامع درباره هولوکاست تهیه کند که بر شهادت‌های شخصی متمرکز باشد، نه بر تصاویر آرشیوی.
پس از یازده سال تحقیق، مصاحبه و فیلم‌برداری، این هدف محقق شد. لانزمن بیش از یک دهه را صرف پژوهش و گردآوری شهادت‌ها از بازماندگان، شاهدان و عاملان کرد تا ابعاد مختلف هولوکاست را به تصویر بکشد. هدف او خلق «یادبودی علیه فراموشی» بود تا اطمینان حاصل کند که وحشت‌های هولوکاست در یاد نسل‌های آینده، چه یهودی و چه غیربهودی، باقی بماند و درک شود، با این امید که بتواند درسی برای جلوگیری از تکرار این فجایع باشد.
کلود لانزمن، کارگردان، روزنامه‌نگار و نویسنده‌ی معروف فرانسوی، به‌ویژه به خاطر فیلم مستند برجسته‌اش Shoah ، شناخته می‌شود. او در تاریخ ۲۷ نوامبر ۱۹۲۵ در بوا-کولومبِ فرانسه به دنیا آمد. خانواده‌ی او از یهودیان مهاجر امپراتوری روسیه بودند. در دوران جنگ جهانی دوم، در سن ۱۷ سالگی به جبهه‌ی مقاومت فرانسه پیوست و در کنار پدر و برادرش علیه نازی‌ها مبارزه کرد.
پس از جنگ، ارتباط نزدیکی با روشنفکران سرشناسی مانند ژان-پل سارتر و سیمون دو بووار برقرار کرد و به عنوان سردبیر مجله‌ی ادبی معتبر آن زمان، «لز تان مودرن»، فعالیت کرد. این نام از فیلم مشهور چارلی چاپلین به نام «دوران مدرن» که در سال ۱۹۳۶ ساخته شده، گرفته شده است. اولین شماره‌ی این مجله‌ی ادبی در اکتبر ۱۹۴۵ منتشر شد.
کارنامه‌ی کلود لانزمن به‌خاطر تعهد او به مستندسازی و درک و نمایش هولوکاست نمایانگر است. مستند او، ، یک تاریخ شفاهی حدود نه و نیم ساعته از هولوکاست است که شامل مصاحبه‌هایی با بازماندگان، شاهدان و عاملان می‌شود و به‌ویژه بدون استفاده از هیچ‌گونه تصاویر آرشیوی ساخته شده است.
این فیلم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مستندهای تاریخ سینما شناخته می‌شود. علاوه بر Shoah ، لانزمن مستندهای دیگری نیز کارگردانی کرده است، از جمله مستند «Napalm» که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد و داستان رابطه‌ی عاشقانه‌اش با یک پرستار اهل کره شمالی در جریان بازدیدش از این کشور در سال ۱۹۵۸ را روایت می‌کند. همچنین، او در سال ۲۰۰۹ یادداشت‌های خود را با عنوان «The Patagonian Hare» منتشر کرد. لانزمن در تاریخ ۵ ژوئیه ۲۰۱۸ در پاریس درگذشت و میراثی عمیق از مشارکت‌هایش در درک هولوکاست و تاریخ قرن بیستم بر جای گذاشت.
منبع : imdb
نظرات کاربران