شهر تهران دارای پارک‌های گوناگونی است که این پارک‌ها از زیبایی و امکانات متعددی برخوردار بوده و بهترین مکان برای ورزش و تفریح هستند.
پارک‌ها و بوستان‌ها مکان‌های مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت و لذت بردن از تفریح و سرگرمی در فصول مختلف سال هستند. در این قسمت از سیمدخت، به معرفی پارک‌های مختلف تهران خواهیم پرداخت.
پارک هنرمندان
پارک هنرمندان، که همچنین به نام‌های باغ هنرمندان، باغ هنر یا بوستان ایرانشهر شناخته می‌شود، یکی از مکان‌های تاریخی دوره قاجار است و در خیابان طالقانی تهران، نبش خیابان برفروشان واقع شده است. این پارک با مساحتی معادل ۵۹۱۴۰ مترمربع، شامل خانه هنرمندان ایران و تماشاخانه ایرانشهر نیز می‌باشد. این مکان که در گذشته باغی متعلق به دوره ناصری تهران بود، اکنون به پارک هنرمندان تبدیل شده است.
خانه هنرمندان به منظور تجمع و تبادل نظر در زمینه آثار هنری بین هنرمندان ساخته شده و فضایی فرهنگی و هنری را فراهم کرده است. این ساختمان که از زمان جنگ جهانی دوم به یادگار مانده و در جبهه جنوبی پارک قرار دارد، پس از مرمت و تغییر کاربری به خانه هنرمندان تبدیل شده و شامل کتابخانه و نگارخانه‌ای نیز می‌باشد. از دیگر امکانات این بوستان می‌توان به رستورانی با انواع غذاهای گیاهی، کتاب‌فروشی، مجسمه‌هایی از سبک‌های مختلف هنرهای تجسمی (نمادهایی از طبیعت و عرفان) و آب‌نما اشاره کرد.
پارک ارم
پارک ارم یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های کشور است که در اوایل سال ۱۳۵۰ هجری شمسی در تهران ساخته شد. به‌دلیل وجود انواع وسایل تفریحی، این پارک انتخابی عالی برای بازی و تفریح کودکان به همراه والدینشان به شمار می‌آید.
پارک ارم با وسعت ۷۰ هکتار دارای دریاچه‌ای برای قایق‌رانی، استخر، باغ‌وحش و سه شهربازی با بیش از ۸۰ دستگاه بازی و یک شهربازی سرپوشیده به نام قلعه جادویی با ۱۱۰ بازی است. از جمله بازی‌های موجود در پارک ارم می‌توان به کریزی موس، تاب پرنده، اسکیت یو، عینک سه‌بعدی، موتور پرشی، سرسره بادی و تونل وحشت اشاره کرد.
۲۰ هکتار از این پارک به فضای سبز و جنگلی اختصاص دارد که خانواده‌ها در ماه‌های گرم سال از آن برای برگزاری پیک‌نیک استفاده می‌کنند. از جمله امکانات این مجموعه می‌توان به غرفه‌های مواد غذایی، کافی‌شاپ، رستوران سنتی، رستوران جزیره و پارکینگ اشاره کرد.
پارک ساعی
پارک ساعی، واقع در خیابان ولیعصر تهران، با پوشش گیاهی متنوعی که دارد، یکی از پارک‌های شاخص شهر به شمار می‌آید. محل این پارک در سال ۱۳۲۴ توسط مهندس کریم ساعی درخت‌کاری شد و در دهه ۴۰ ایده طراحی آن شکل گرفت. سرانجام، در سال ۱۳۴۲ با طراحی حسین محجوبی، پارک احداث شد. بخشی از پارک به نام باغ ژاپنی، میزبان پرندگان آبزی است. از دیگر امکانات این پارک می‌توان به زمین بازی، زمین اسکیت، زمین تنیس روی میز، فضای سبز، آلاچیق‌ها، حیات‌وحش و شهربازی کودکان اشاره کرد.
پارک شهر
پارک شهر، یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های تهران و نخستین پارک عمومی این شهر، در منطقه ۱۲ واقع شده و در سال ۱۳۳۹ تأسیس شده است. این بوستان شامل امکاناتی نظیر موزه صلح تهران، آکواریوم پارک شهر، استخر، ورزشگاه، کتابخانه و … است. در مرکز پارک، باغ پرندگان قرار دارد که شامل ۸ قفس بزرگ و ۲ محوطه باز می‌باشد. در این باغ، گونه‌های متنوعی از پرندگان مانند طوطی‌های برزیلی، کبک، بلدرچین، مرغ عشق، عروس هلندی، انواع کبوترهای زینتی، طاووس‌ها، واریته‌های مختلف قرقاول، بوقلمون و مرغ‌های زینتی هلندی و مرغابی‌ها به نمایش گذاشته شده است.
پارک شفق
پارک شفق که از دوران محمدرضاشاه پهلوی به جا مانده است، در خیابان جمال‌الدین اسدآبادی (یوسف‌آباد) تهران و کوچه شهید قنبری (نوزدهم) واقع شده است. این پارک به سبک پارک‌های فرانسوی طراحی شده و یکی از ویژگی‌های بارز آن، گذرگاه‌های غیرهم‌سطح است که با پله‌ها ترکیب شده‌اند.
پارک ملت
پارک ملت تهران، واقع در خیابان ولیعصر، یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های شهر است که در سال ۱۳۴۵ و در زمان محمدرضاشاه احداث شد. در این پارک مجسمه‌هایی از مشاهیر بزرگ ایران مانند فردوسی، سعدی، شهریار و نیما یوشیج دیده می‌شود. از امکانات پارک می‌توان به باغ‌وحش، رستوران و کافی‌شاپ، سینمای چهار بعدی و زمین بازی کودکان اشاره کرد. همچنین در ضلع غربی پارک، نخستین قطار دیزلی معروف به “قطار دودی” به نمایش گذاشته شده است؛ این قطار در دوران ناصرالدین شاه برای مسیر تهران تا حرم شاه عبدالعظیم مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پارک لاله
پارک لاله در سال ۱۳۴۵ احداث شد و پیش از آن به عنوان میدان اسب‌دوانی جلالیه شناخته می‌شد و برای رژه‌ها استفاده می‌گردید. در این پارک تندیسی از خیام قرار دارد که در سال ۱۳۵۱ به سفارش انجمن آثار ملی در ایتالیا ساخته شده است.
پارک چیتگر
پارک جنگلی چیتگر با وسعت ۹۵۰ هکتار از بزرگ‌ترین پارک‌های جنگلی استان تهران به شمار می‌آید و در حاشیه غربی شهر واقع شده است. این پارک با هدف افزایش میزان اکسیژن هوای تهران ایجاد شده است. دریاچه چیتگر نیز در مجاورت این پارک قرار دارد. از امکانات این پارک می‌توان به پیست سوارکاری، پیست اسکیت، مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی اشاره کرد.
پارک شهرآرا
این بوستان از پارک‌های قدیمی با قدمت 50 سال است که در تهران، پاتریس، خیابان ستارخان، خیابان شهرآرا قرار دارد.
پارک رضوان
این بوستان یکی از پارک‌های قدیمی تهران است که قدمت درختان آن به حدود نیم قرن می‌رسد. پارک رضوان در بزرگراه نواب، انتهای خیابان قصرالدشت و جنب خیابان کمیل قرار دارد. از امکانات رفاهی این پارک می‌توان به بوفه، زمین بازی کودکان، شهربازی دنیای شادی، کتابخانه، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتاب‌فروشی شهر کتاب و آب‌نما اشاره کرد. همچنین، سه زمین بازی کودکان (در بخش‌های مرکزی، شمال غربی و جنوب غربی)، زمین چمن مصنوعی فوتبال، پیست تیچراسکیت، سالن ورزشی چندمنظوره، فدراسیون شطرنج، نگارخانه، آمفی‌تئاتر روباز و سرویس بهداشتی از دیگر امکانات این بوستان هستند.
پارک جنگلی لویزان
پارک لویزان که در سال ۱۳۴۶ ساخته شده، در منطقه شمیرانات تهران واقع شده و به عنوان بزرگ‌ترین فضای سبز این شهر شناخته می‌شود. این پارک دارای درختان بلند و سرسبز است. در قسمت بالایی پارک جنگلی لویزان، چندین هتل، سفره‌خانه، بوفه، کافی‌شاپ، تالار و یک مسجد قرار گرفته است. به دلیل هوای خنک و دلنشین آن، بسیاری از ساکنان شرق تهران در بعدازظهرهای تابستان به این پارک می‌روند.
پارک دانشجو
پارک دانشجو که در سال ۱۳۴۶ احداث شده، در ناحیه یک منطقه ۱۱ تهران، در خیابان انقلاب اسلامی و نزدیکی چهارراه ولیعصر قرار دارد. این پارک امکاناتی همچون سالن تئاتر شهر، کتابخانه دانشجو، زمین بازی کودکان، سرویس بهداشتی و بوفه را در خود جای داده است. از جمله گیاهان این بوستان می‌توان به نارون، اقاقیا، چنار، بلوط، کاج، زیتون و مروارید درختی اشاره کرد که با طراحی منظم کاشته شده‌اند.
پارک نیاوران
پارک نیاوران به دستور محمدرضا پهلوی و با طراحی طراحان انگلیسی و معماری مهندس سردار افخمی در سال ۱۳۴۸ ساخته شد. این بوستان با مساحت ۶۲ هزار مترمربع در شمال شرقی تهران، در منطقه نیاوران واقع شده است. از ویژگی‌های برجسته آن می‌توان به طبقات مختلف و پله‌های متعدد اشاره کرد. این پارک دارای دو ورودی شمالی و جنوبی است که هر دو به خیابان پاسداران منتهی می‌شوند. آب‌نماهای بزرگ به مساحت حدود ۳,۳۲۰ مترمربع، ۸,۰۰۰ مترمربع گل‌کاری و ۲۰,۰۰۰ مترمربع چمن‌کاری، به همراه درختان متنوع فضای سبز پارک را تشکیل می‌دهند. یکی از قدیمی‌ترین درختان چنار تهران، با عمر ۱۵۰ سال، ارتفاع ۲۰ متر و محیط ۲٫۸ متر، در این پارک قرار دارد و بر زیبایی آن افزوده است. همچنین امکاناتی مانند کانون فرهنگی کودکان، کتابخانه، آمفی‌تئاتر، زمین اسکیت، زمین بازی کودکان، محل تمرین اسب‌سواری، سالن ورزشی بانوان و چهار استخر بزرگ در این پارک فراهم شده است.
پارک بعثت
پارک بعثت در سال ۱۳۵۲ خورشیدی تأسیس شده و با مساحت حدود ۵۳ هکتار در جنوب تهران واقع است. این پارک در کنار ترمینال جنوب قرار دارد و به همین دلیل، به عنوان استراحتگاهی برای بسیاری از مسافران تهران شناخته می‌شود. این بوستان دارای سه ورودی شمالی، جنوبی و شرقی است. همچنین، پارک بعثت نخستین مجموعه تفریحی و ورزشی است که در دوره پهلوی دوم در جنوب تهران ساخته شده و در بهبود شرایط هوای این منطقه تأثیر مهمی داشته است. یکی از امکانات تفریحی پیشرفته این پارک، قطار سراسری است که بازدید از قسمت‌های مختلف آن را آسان‌تر می‌کند.
پارک جمشیدیه
پارک جمشیدیه در سال ۱۳۵۶ در ناحیه ۴ منطقه یک تهران، در انتهای خیابان شهید باهنر (نیاوران) توسط یکی از هموطنان زرتشتی به نام ایران (اراب جمشید) که در گذشته نماینده تأثیرگذاری در مجلس بود، تأسیس شد و از زمان احداث، دو بار مرمت شده است. این پارک مرتفع‌ترین پارک تهران است و فضای کوهستانی و مسیرهای سنگ‌فرش شده‌ای دارد. امکانات پارک شامل دریاچه، آبشار مجاور، آب‌نماهای سنگی و چهار ورودی می‌شود. از دیگر تجهیزات این پارک می‌توان به نگارستان جمشیدیه، آمفی‌تئاتر، برکه، آلاچیق، قفس پرندگان، مجسمه‌های متنوع با مضامین طبیعی، فرهنگی و عرفانی، رستوران، آب‌نما و سرویس بهداشتی اشاره کرد.
پارک قیطریه
این پارک در گذشته باغ خواهر ناصرالدین شاه قاجار بوده است. در سال ۱۳۵۶، شهردار وقت تهران، مرحوم دکتر غلامرضا نیک‌پی، که خود نوه دختری شاهزاده ظل‌السلطان، فرزند ناصرالدین شاه بود، این باغ را به پارک تبدیل کرد. پارک قیطریه در ناحیه ۷ منطقه یک شهرداری تهران واقع شده و نقش مهمی در تغییر آب و هوای منطقه ایفا کرده و به عنوان زیستگاه پرندگان نیز شناخته می‌شود. فرهنگسرای ملل، که شامل فعالیت‌های آموزشی و هنری متنوعی است، در این پارک قرار دارد. همچنین امکانات دیگری مانند نگارخانه، کتابخانه، نمازخانه، برکه، زمین بازی، مخزن ذخیره آب، تیچراسکیت و سرویس بهداشتی نیز در بوستان قیطریه موجود است.
پارک طالقانی
پارک طالقانی تهران بر روی تپه‌های عباس‌آباد، در سال 1357 خورشیدی تاسیس شده است. گونه‌های درختی دارای 75 نوع است که وجود این گونه‌ها و همچنین قرارگیری پارک در ارتفاعات، باعث چشم‌انداز زیبای این پارک شده است. این بوستان دارای آلاچیق‌ها و میز و صندلی‌های متعدد و همچنین مکانی مناسب برای گذراندن تعطیلات و روزهای تابستان است.
پارک المهدی
این پارک در سال 1365 در ضلع جنوب شرقی میدان آزادی تهران با مساحت تقریبی 65500 متر مربع بنا شده است. دریاچه بزرگی در این مکان وجود دارد که باعث زیبایی هر چه بیشتر پارک شده است. این بوستان مکانی مناسب برای ورزش صبحگاهی برای اهالی منطقه است که شامل وسایل ورزشی و بدن‌سازی است. شهربازی، فروشگاه شهر کتاب، مرکز خود اشتغالی، خانه اخبار، زمین بازی کودکان، زمین اسکیت، وسایل پرورش اندام، نمازخانه، اسکله قایق‌رانی، سقاخانه، سرویس‌های بهداشتی و آلاچیق از امکانات این پارک زیبا است.
پارک شطرنج
این پارک با مساحت 3500 مترمربع، در سال 1370 در خیابان شهید سباری، بین دو خیابان پنجم و ششم شرقی افتتاح شده است. محوطه آن به صورت صفحه‌های شطرنج سازمان‌دهی شده و دو سالن قلعه مانند شبیه رخ را دارد. علاوه بر میزهای مخصوص بازی شطرنج، سالن شطرنج با مساحت 40 مترمربع در این مکان وجود دارد. اجرای مسابقه و برگزاری کلاس‌های آموزش شطرنج از فعالیت‌های مهم پارک شطرنج است.
پارک ایران زمین
پارک ایران‌زمین، که به باغ راه فدک نیز شناخته می‌شود، در منطقه ۲ تهران و در خیابان ایران‌زمین، نزدیک میدان صنعت واقع شده است. برای ساخت این بوستان، ۲۷ هکتار از رود دره اوین درکه مورد استفاده قرار گرفته است. از جمله امکانات این پارک می‌توان به مسیر دوچرخه‌سواری، سکوها، بوفه و رستوران، ساختمان پلیس و ایستگاه دوچرخه، زمین چمن مصنوعی فوتبال، و زمین‌های والیبال و بسکتبال اشاره کرد.
پارک ستارخان
این پارک با مساحت 7000 مترمربع در خیابان ستارخان تهران قرار دارد.
پارک یافت آباد
این بوستان با مساحت حدود 60 هزار متر مربع در سال 1382، در منطقه 18 شهرداری تهران ایجاد شده است. این پارک از لحاظ بزرگی و تجهیزات در کارکردهای فرهنگی، اجتماعی و سرانه فضای سبز منطقه جنوب غربی پایتخت، نقش مهمی را ایفا می‌کند.
پارک گفتگو
پارک گفتگو با مساحتی معادل ۱۴۴۵۸۰ متر مربع در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۲ در غرب تهران تأسیس شد و ۷ هکتار از آن به گونه‌های گیاهی فصلی و دائمی اختصاص دارد. در این پارک تلاش شده تا روش‌های پارک‌سازی کشورهای مختلف، از جمله انگلستان و ایتالیا، با الهام از فرهنگ و معماری ملت‌های گوناگون به شهروندان معرفی شود. یکی از ویژگی‌های برجسته این پارک، مجسمه حضرت مریم است که هدیه‌ای از فرانکو شیروکی، هنرمند ایتالیایی، به شمار می‌آید و به عنوان نماد صلح و دوستی بین ملت‌ها در بخش میانی باغ ایتالیایی پارک نصب شده است. امکانات دیگر این پارک شامل کتابخانه، کتاب‌فروشی، خانه سلامت، خانه اسباب‌بازی، زمین بازی، دو زمین اسکیت، رستوران، مسجد، هشت آب‌نما و سه سرویس بهداشتی می‌باشد.
پارک آب و آتش
پارک آب و آتش، که به بوستان حضرت ابراهیم نیز معروف است، در تاریخ ۱۶ تیرماه ۱۳۸۸ در خیابان آفریقای تهران راه‌اندازی شده است. در انتهای این پارک، یک کشتی وجود دارد که در آن می‌توان انواع نوشیدنی‌ها و دم‌نوش‌ها را امتحان کرد. همچنین، چهار برج آتش در این پارک وجود دارد که شعله‌های آتش را تا ارتفاع ۶ تا ۸ متر به نمایش می‌گذارد و آب نیز از آنها جاری می‌شود. این آب تا ارتفاع ۱۰ متر به هوا پرتاب می‌شود و هر شب پس از نماز مغرب و عشا این مراسم برگزار می‌شود.
پارک نهج‌البلاغه
پارک نهج‌البلاغه در دره فرحزاد واقع در منطقه ۲ شهرداری تهران در سال ۱۳۸۸ تأسیس شده است. این پارک در کنار یک رودخانه و در شیب‌های اطراف آن ساخته شده و وجود رودخانه، پارک را به دو بخش مجزا تقسیم کرده است. یک پل بزرگ و زیبا بر روی دره رودخانه قرار دارد و چند پل کوچک نیز بر روی رود ساخته شده است که این دو قسمت را به یکدیگر متصل می‌کند. در این پارک، مسیرهای ویژه‌ای برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی طراحی شده که از محبوب‌ترین تفریحات آن به شمار می‌آید. همچنین، این بوستان امکانات دیگری همچون مسجد، پارکینگی با ظرفیت ۷۵۰ خودرو، ۴۰ سرویس بهداشتی، فضاهای استراحت برای خانواده‌ها و سه مجموعه بازی برای کودکان را نیز داراست.
پارک ولایت
این پارک در اراضی پادگان قلعه مرغی تهران و در انتهای اتوبان نواب، در تقاطع با اتوبان تندگویان قرار دارد. پارک ولایت در سال ۱۳۹۰ با مساحتی معادل ۲۷۰ هکتار تأسیس شده و ظرفیت پذیرش حداقل ۱۵۰ هزار بازدیدکننده در روز را دارد. از امکانات این پارک می‌توان به رینگ سواره‌روی پیرامونی، پیست دوچرخه‌سواری، گشتگاه پیاده (باغ‌راه ایرانی)، مسیر تندرستی، زمین‌های بازی برای کودکان و بزرگسالان، پیست اسکیت و سرویس‌های بهداشتی اشاره کرد. در شمالی‌ترین بخش پارک، شهر بانوان قرار دارد که مختص بانوان بوده و ورود آقایان به آن ممنوع است. این مجموعه همچنین دارای رینگ اتومبیل‌رانی و موتورسواری، صخره‌نوردی، زمین‌های بازی، شهربازی مسقف، پیست اسکیت و بانجی جامپینگ (تنها مکان در تهران که این سرگرمی برای خانم‌ها امکان‌پذیر است) می‌باشد.
پارک نوروز
این پارک در قسمت غربی اراضی عباس‌آباد تهران و در نوروز ۱۳۹۲ افتتاح شده است و بزرگ‌ترین بوستان در مجموعه محسوب می‌شود. پارک نوروز به‌عنوان یک فضای بین‌المللی و فرهنگی طراحی شده که در ارتباط با کشورهای عضو اکو فعالیت می‌کند. بخشی از این پارک به نام «اکو» به معرفی روش‌ها و سنت‌های کشورهای عضو اکو می‌پردازد، که جشن نوروز محوریت آن را تشکیل می‌دهد. همچنین، ۱۲ سکو به ۱۲ کشور عضو اکو اختصاص یافته و دو سکو نیز برای کشورهای عراق و بحرین در نظر گرفته شده است؛ این دو کشور اگرچه عضو اکو نیستند، اما جشن نوروز را برگزار می‌کنند. هر کشور در یکی از این سکوها، به معرفی حوزه‌های گردشگری، آداب و رسوم، صنایع‌دستی و موسیقی خود می‌پردازد.
پارک پردیسان
پارک جنگلی پردیسان یکی از پارک‌های بزرگ تهران است که در سال ۱۳۹۳ در شمال غربی تهران، منطقه ۲ شهرداری با مساحت ۲۷۵ هکتار تأسیس شده است. وجود چندین بزرگراه در اطراف این پارک، باعث افزایش دسترسی و استفاده از آن شده است. از امکانات این بوستان می‌توان به موزه تنوع زیستی، موزه آب و باغ‌وحش اشاره کرد. این پارک به دو بخش حیات‌وحش طبیعی و حیات‌وحش در حال اسارت تقسیم شده است. بخش حیات‌وحش طبیعی شامل جانوران بومی مانند پرندگان و خزندگان است، در حالی که بخش حیات‌وحش در حال اسارت شامل سه گروه گوشت‌خواران، علف‌خواران و پرندگان می‌شود.
پارک بهمن
این پارک یکی از پارک‌های بزرگ واقع در جنوب شهر تهران است که بیش از ۱۵۰ هزار متر مربع مساحت دارد. پارک بهمن نقش بسیار مهمی در تأمین سرانه‌های ساکنان اطراف خود ایفا می‌کند. از امکانات این پارک می‌توان به زمین بازی کودکان، فرهنگسرای بهمن (که در نزدیکی پارک قرار دارد)، مجتمع ورزشی بهمن، آب‌نما و سرویس‌های بهداشتی اشاره کرد.
نظرات کاربران