پیدا کردن یک یا چند تار مو در جایی غیرمنتظره، تجربه‌ای رایج برای بسیاری از زنان است. در برخی موارد، این موضوع اهمیت چندانی ندارد، اما در مواقعی دیگر می‌تواند باعث ناراحتی یا سردرگمی شود. بسیاری از زنان وجود موهای زائد در ناحیه چانه را مزاحمت‌آور می‌دانند. این رشد موها به‌دلیل تغییرات هورمونی که در طول زندگی اتفاق می‌افتد، طبیعی است، اما در بسیاری از فرهنگ‌ها به مردانگی مرتبط شناخته می‌شود.
آنچه که برای برخی ممکن است تنها یک تار موی ساده به نظر برسد، می‌تواند تأثیرات زیادی بر زندگی روزمره دیگران داشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد زنانی که موهای زائد روی صورت خود دارند، سطح بالایی از اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنند و به‌طور متوسط هر هفته ۱۰۴ دقیقه را صرف مقابله با این مشکل می‌کنند.
بحث درباره رویش مو در چانه زنان به‌خاطر پیچیدگی‌هایش، نیاز به توجه ویژه‌ای دارد. رشد موی صورت یک ویژگی ثابت نیست و برخی افراد به‌طور طبیعی موهای بیشتری دارند. به عبارتی، الگوی رشد مو که برای یک فرد طبیعی است، ممکن است برای دیگری نشانه‌ای از مشکل سلامتی باشد. از آنجا که این موضوع نیاز به توجه دقیق دارد، در این مقاله از سیمدخت به بررسی علل ضخیم شدن موهای چانه و روش‌های درمان آن پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
علت موی زائد چانه
برای پرداختن به این موضوع باید ابتدا با ۲ اصطلاح مهم آشنا شوید:
- موهای ولوس (Vellus hairs): موهای کرکی یا نازکی هستند که روی صورت و بدن همه‌ی افراد وجود دارند. البته مقدار و محل آن‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
- موهای ترمینال (Terminal hair): موهای ضخیم‌تر، بلندتر و تیره‌تری هستند که مژه‌ها، ابروها و موهای سر را تشکیل می‌دهند.
تغییرات هورمونی، از جمله تغییراتی که در دوران بلوغ تجربه می‌کنید، می‌توانند موجب تبدیل موهای ولوس به موهای ترمینال شوند. در این دوران، بدن شروع به تولید هورمون‌های بیشتری می‌کند و به‌ویژه ترشح هورمون‌های مردانه یا آندروژن‌ها افزایش می‌یابد.
صرف‌نظر از جنسیت بیولوژیکی، در همه افراد مقداری از موهای ولوس در نواحی خاصی از بدن که به آن‌ها مناطق وابسته به آندروژن می‌گویند، مانند زیر بغل و ناحیه تناسلی، به موهای ترمینال تبدیل می‌شوند. با افزایش سطح آندروژن، میزان رشد موهای صورت و بدن نیز افزایش می‌یابد و موها در نواحی مختلفی مانند انگشتان، پشت، شکم، باسن و قفسه سینه نیز رشد می‌کنند.
نوسانات هورمونی که باعث تغییر در مقدار و نوع موهای بدن می‌شوند، در زنان در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی رخ می‌دهند. این تغییرات نه‌تنها طبیعی هستند بلکه نشان‌دهنده سلامتی فرد نیز به حساب می‌آیند. بنابراین، ممکن است با مشاهده چند تار موی جدید روی چانه‌تان مواجه شوید که قبلاً وجود نداشتند.
وجود موهای جدید، ضخیم و خشن در هر قسمت از صورت یا بدن معمولا به یکی از موارد زیر مربوط می‌شود:
- هیرسوتیسم (Hirsutism): این اصطلاح به رشد غیرعادی مو در دوران باروری به‌دلیل عدم تعادل هورمونی، به‌ویژه افزایش آندروژن‌ها اشاره دارد. در برخی موارد، ممکن است به هیرسوتیسم ایدیوپاتیک دچار شوید، به این معنا که علائم عدم تعادل هورمونی وجود ندارد و علت پرمویی شما مشخص نیست.
- هایپرتریکوز (Hypertrichosis): به رشد بیش‌ازحد مو که ناشی از عدم تعادل هورمونی نیست و به علت سایر مشکلات سلامتی یا عوارض جانبی داروها ایجاد می‌شود، هایپرتریکوز گفته می‌شود.
چه چند تار موی زائد روی چانه‌ی خود پیدا کنید و چه با تعداد بیشتری موی ناخواسته مواجه شوید، دلایل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد. در ادامه به رایج‌ترین علل موی زائد چانه اشاره می‌کنیم:
۱. بالا رفتن سن
در زنان، وجود موهای زائد در ناحیه چانه و فک ممکن است بخشی از فرآیند پیری باشد. تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی به‌وجود می‌آیند، بر موهای بدن و همچنین موهای سر تأثیر می‌گذارند. هرچند این تغییرات ممکن است ناخوشایند باشند، اما طبیعی است که با افزایش سن، بافت موی سر تغییر کند و همزمان رشد موها در ناحیه بالای لب یا چانه افزایش یابد. با این حال، اگر این تغییرات به‌طور ناگهانی و سریع رخ دهند، نیاز به ارزیابی پزشکی وجود دارد.
۲. عدم تعادل هورمونی
بخش عمده‌ای از افرادی که به دلیل وجود موهای زائد در ناحیه چانه به پزشک مراجعه می‌کنند، به علت عدم تعادل هورمونی دچار ریزش مو نیز هستند. زمانی که بدن به‌طور غیرطبیعی هورمونی مانند تستوسترون تولید می‌کند، این موضوع می‌تواند منجر به ریزش موهای سر و افزایش رشد موهای صورت شود.
۳. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یکی از اختلالاتی است که ممکن است به‌صورت ارثی در خانواده‌ها منتقل شود. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که تخمدان‌ها میزان بالایی از هورمون‌های آندروژن، از جمله تستوسترون، تولید می‌کنند. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما چاقی می‌تواند به مقاومت به انسولین منجر شود که یکی از عوامل احتمالی ایجاد آن به حساب می‌آید.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک حدود ۵ تا ۱۵ درصد از زنان در سن باروری را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند به مشکلاتی نظیر قاعدگی نامنظم، آکنه، ناباروری و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ منجر شود. این اختلال همچنین باعث افزایش تولید آندروژن می‌شود و به همین دلیل می‌تواند به‌طور همزمان باعث رشد موهای زائد در صورت یا بدن و ریزش موهای سر گردد.
۴. وراثت
گاهی اوقات، رشد زیاد موهای صورت به ژنتیک فرد مرتبط است. برخی افراد ویژگی‌های فیزیولوژیکی خاصی را از منطقه جغرافیایی یا گروه‌های قومی خود به ارث می‌برند. به عنوان مثال، هیرسوتیسم در ساکنان جنوب شرقی آسیا، مدیترانه و خاورمیانه شایع‌تر است، در حالی که در میان زنان بومی آمریکا و شرق آسیا کمتر مشاهده می‌شود.
۵. دیابت
اگرچه علت دقیق این موضوع مشخص نیست، اما حتی در زنانی که مبتلا به PCOS نیستند، ارتباط واضحی بین مقاومت به انسولین و افزایش سطح آندروژن‌ها وجود دارد. زنان مبتلا به دیابت معمولاً به‌طور همزمان شاهد افزایش رشد موهای بدن و صورت و همچنین کم‌پشت شدن موهای سر خود هستند.
۶. سندرم کوشینگ
رشد غیرطبیعی مو در صورت و سایر نواحی بدن یکی از علائم رایج بیماری نادر به‌نام سندرم کوشینگ است. افراد مبتلا به این سندرم میزان زیادی کورتیزول در بدن خود دارند که ممکن است به‌دلیل تولید بیش‌ازحد این هورمون یا عوارض جانبی برخی داروها باشد.
۷. هیپرپلازی مادرزادی آدرنال
هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) به مجموعه‌ای از اختلالات غدد فوق‌کلیه اشاره دارد. برخی از افراد با این بیماری‌ها متولد می‌شوند، در حالی که دیگران ممکن است در مراحل بعدی زندگی به آن‌ها مبتلا شوند.
۸. افزایش یا کاهش وزن شدید
کاهش یا افزایش شدید وزن در مدت زمان کوتاه می‌تواند تعادل هورمونی را مختل کند. این عدم تعادل معمولاً به افزایش رشد موهای صورت منجر می‌شود. برخی از افرادی که به اختلالات تغذیه مانند بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی مبتلا هستند، ممکن است لانوگو (Lanugo) را تجربه کنند؛ این اصطلاح به موهای نرم و نازکی اشاره دارد که بدن جنین را در رحم پوشش می‌دهد.
۹. داروها
تعدادی از داروها از جمله استروئیدهای آنابولیک، بعضی از داروهای شیمی‌درمانی یا ضدصرع، سیکلوسپورین و ماینوکسیدیل خطر ابتلا به هیرسوتیسم را افزایش می‌دهند.
راه‌های درمان موی زائد چانه
رشد مو روی صورت یا چانه‌ی زنان به‌طور کلی یک مشکل پزشکی به حساب نمی‌آید. با این حال، احساس ناشی از مشاهده این موهای ناخواسته ممکن است برای برخی افراد آزاردهنده باشد. واکنش افراد به این موضوع متفاوت است؛ برخی زنان ممکن است وجود چند تار موی اضافی را موجب ناراحتی عاطفی خود بدانند، در حالی که دیگران حتی با وجود موهای زائد زیاد، به آن اهمیت نمی‌دهند.
روش‌های مختلفی برای از بین بردن موهای زائد چانه وجود دارد که برخی از آن‌ها هزینه زیادی دارند. انتخاب روش مناسب بستگی به تعداد موهای زائد و میزان تحمل درد شما دارد. از جمله روش‌های رایج برای حذف موهای زائد چانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. حذف موها با موچین
اگر تعداد کمی موهای زائد دارید، ساده‌ترین راه استفاده از موچین است. موچین می‌تواند موهای ناخواسته را به‌طور موقت حذف کند، اما مانع از رشد مجدد آن‌ها نمی‌شود. برای کاهش درد و خطر عفونت، بهتر است همیشه پس از دوش گرفتن از موچین استفاده کنید.
۲. تراشیدن موها
بسیاری از زنان برای حذف موهای ناخواسته از تیغ یا ژیلت استفاده می‌کنند، اما این روش ممکن است بهترین انتخاب نباشد. زیرا می‌تواند باعث خشکی و تحریک پوست شده و یا بریدگی‌های کوچکی روی صورت ایجاد کند.
۳. وکس کردن
وکس کردن شامل مالیدن موم مخصوص بر روی یک ناحیه از پوست و سپس استفاده از نوارهای پارچه‌ای یا کاغذی برای حذف موها است. این روش معمولاً دردناک بوده و موها را به‌طور موقت از بین می‌برد. با وجود اینکه وکس یکی از محبوب‌ترین روش‌های حذف مو به شمار می‌آید، برخی از متخصصان توصیه می‌کنند که افرادی که با عدم تعادل هورمونی، از جمله سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، مواجه هستند از این روش استفاده نکنند، زیرا ممکن است پوست ملتهب را بیشتر تحریک کند.
۴. شوگرینگ
شوگرینگ برخلاف وکس، موهای ناخواسته را در جهت رشد آن‌ها بیرون می‌کشد که این موضوع باعث تحریک کمتری در پوست می‌شود. ممکن است نیاز باشد این روش را چند بار بر روی یک ناحیه انجام دهید تا تمام موها به‌طور کامل حذف شوند.
۵. اصلاح صورت با بند
برخی افراد بر این باورند که اصلاح صورت با بند نسبت به وکس درد کمتری دارد و برای پوست‌های حساس مناسب‌تر است، در حالی که دیگران ممکن است نظر متفاوتی داشته باشند. این موضوع به میزان حساسیت پوست شما بستگی دارد. اگر تصمیم به اصلاح صورت با بند دارید، بهتر است از یک آرایشگر با تجربه کمک بگیرید.
۶. کرم موبر
این محصولات که بدون نسخه به فروش می‌رسند، برای رفع موهای زائد در خانه استفاده می‌شوند. کرم‌های موبر ممکن است باعث تحریک یا حتی سوختگی پوست شما شوند. بنابراین، بسیار مهم است که همیشه قبل از استفاده روی صورت، یک پچ تست (تست حساسیت) را روی بازو یا ناحیه‌ای دیگر از بدن که کمتر حساس است، انجام دهید.
۷. بلیچینگ
برخی از زنان با موهای صورت خود مشکلی ندارند، اما تمایل دارند که این موها کمتر قابل مشاهده باشند. اگر شما نیز از جمله این افراد هستید، می‌توانید از محصولات بی‌رنگ‌کننده مو برای روشن‌تر کردن موهای صورت‌تان استفاده کنید. از آنجا که این محصولات ممکن است برای پوست خشن باشند، حتماً قبل از استفاده، یک پچ تست انجام دهید.
۸. کرم پوستی افلورنیتین
کرم افلورنیتین (Eflornithine) که توسط پزشک تجویز می‌شود، بر روی ریشه موها تأثیر می‌گذارد و رشد آن‌ها را کاهش می‌دهد. این روش عمدتاً برای افرادی مناسب است که در یک ناحیه کوچک دچار موهای زائد هستند.
۹. داروهای ضدآندروژن
اگر در تلاش هستید تا به‌طور همزمان موهای زائد صورت و بدن خود را حذف کنید، پزشک ممکن است داروهای ضدآندروژن مانند اسپیرونولاکتون را برای شما تجویز کند.
۱۰. لیزر موهای زائد
لیزر با هدف قرار دادن ملانین و از بین بردن فولیکول‌ها می‌تواند موهای ناخواسته صورت را حذف کند. این روش برای افرادی با پوست روشن و موهای تیره بهترین نتیجه را به همراه دارد. با این حال، ممکن است این روش هزینه‌بر و دردناک باشد.
۱۱. لیزر موهای زائد در خانه
امروزه محصولات خانگی زیادی برای لیزر موهای زائد در خانه در دسترس هستند. اما معمولا میزان اثربخشی آن‌ها در مقایسه با دستگاه‌های حرفه‌ای کمتر است.
۱۲. الکترولیز
الکترولیز یکی از روش‌های حذف مو است که از جریان الکتریکی برای از بین بردن فولیکول‌ها استفاده می‌کند و جلوی رشد مجدد مو را می‌گیرد. این روش معمولاً توسط متخصص پوست انجام شده و برای دستیابی به نتایج مطلوب به چند جلسه پیگیری نیاز دارد.
الکترولیز برای حذف موهای چانه نسبت به بسیاری از روش‌ها، از جمله استفاده از موچین یا اصلاح کردن، اثر ماندگارتری دارد. با این حال، برخی افراد این روش را آزاردهنده می‌دانند و پس از انجام آن ممکن است دچار ورم و حساسیت به لمس شوند.
کلام پایانی
تغییرات ظاهری مانند کم‌پشتی و سفیدی موی سر یا رشد موهای زائد روی صورت می‌توانند از نظر عاطفی چالش‌برانگیز باشند. فارغ از جنسیت، هر فرد حق دارد که چهره‌ی خود را دوست داشته باشد و با آن احساس راحتی کند. تصمیم‌گیری درباره‌ی حذف یا نگهداری موهای صورت کاملاً شخصی است. بنابراین، مهم است که اقداماتی را انجام دهید که از نظر جسمی و روحی برای شما خوشایند و مفید باشد. اگر موی زائد چانه شما را نگران کرده و بر تصوری که از خود دارید تأثیر گذاشته است، با پزشک درباره‌ی راه‌های حذف آن مشورت کنید.
منابع: health, medicalnewstoday
سوالات متداول
- چند درصد از زنان از موی زائد چانه شکایت دارند؟
بین ۵ تا ۱۰ درصد از زنان در سن باروری الگوی رشد موی مردانه را تجربه می‌کنند که می‌تواند شامل رشد مو در ناحیه چانه باشد. - علت موی زائد در چانه چیست؟
افزایش سن، عدم تعادل هورمونی، ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و دیابت، وراثت، نوسانات شدید وزن در مدت زمان کوتاه و مصرف برخی داروها می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند. - معمولاً چه روشی برای درمان موهای زائد چانه پیشنهاد می‌شود؟
روش درمان به علت زمینه‌ای رشد موهای زائد، میزان آن‌ها و همچنین میزان تحمل درد شما بستگی دارد. رایج‌ترین روش‌ها شامل حذف مو با موچین، ژیلت، وکس، شوگرینگ، کرم موبر، لیزر و الکترولیز هستند. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد تحت نظر پزشک از محصولات موضعی تخصصی یا داروهای خوراکی استفاده کنید.
نظرات کاربران