روغن درخت چای از برگ‌های درخت چای استخراج می‌شود که در سواحل باتلاقی جنوب شرقی استرالیا رشد می‌کند. توجه داشته باشید که این درخت با گیاه چای رایجی که برای تهیه نوشیدنی‌های چای سیاه و سبز استفاده می‌شود، متفاوت است. نام درخت چای توسط ملوانان اروپایی در قرن هجدهم، پس از ورود به استرالیا انتخاب شد؛ آنها از برگ‌های این درخت نوعی چای تهیه می‌کردند که بوی آن شبیه به بوی جوز هندی بود. مواد شیمیایی موجود در روغن درخت چای توانایی از بین بردن باکتری‌ها، قارچ‌ها و کنه‌ها را دارند و همچنین با کاهش تورم، واکنش‌های آلرژیک پوستی را نیز کاهش می‌دهند.
این روغن معمولاً برای درمان آکنه، قارچ ناخن پا و بیماری پای ورزشکاران (ترک بین انگشتان پا) به کار می‌رود. همچنین برای مشکلاتی مانند شوره سر، شپش، بوی بد دهان و بهبود وضعیت مو و پوست سر استفاده می‌شود. روغن درخت چای یک اسانس روغنی غنی از خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد التهابی و ضد عفونی‌کننده است. به همین دلیل، استفاده از آن برای مو و پوست می‌تواند به تسکین چندین بیماری شایع پوست سر، مرطوب‌سازی موها و حتی کاهش ریزش مو در کنار سایر درمان‌ها کمک کند.
روغن درخت چای می‌تواند به‌عنوان اسانس، شامپو، جایگزین روغن‌های معمولی برای مو یا دیگر محصولات مو استفاده شود. زمانی که این روغن به مو و پوست سر مالیده می‌شود، موجب تقویت مو و از بین بردن پسماندهای موجود در پوست سر می‌شود. همچنین به تسکین علائم بیماری‌های مو و پوست سر مانند شوره سر و شپش کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی فواید و خواص روغن درخت چای برای مو و پوست می‌پردازیم و نحوه استفاده از آن و ملاحظات مربوط به استفاده از این گیاه طبیعی در منزل را توضیح خواهیم داد.
روغن درخت چای چیست؟
قبل از اینکه به بررسی خواص روغن درخت چای برای مو و پوست بپردازیم و آن را به یک عنصر دائمی در وسایل حمام شما تبدیل کنیم (به ویژه اگر با شوره سر دست و پنجه نرم می‌کنید)، بیایید کمی بیشتر درباره این اسانس روغنی صحبت کنیم.
این روغن محبوب قرن‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد و از تقطیر برگ‌های درختی کوچک و بومی استرالیا به نام (Melaleuca alternifolia) استخراج می‌شود. ساکنان بومی استرالیا از این روغن برای درمان بیماری‌هایی مانند سرفه و مشکلات پوستی بهره می‌بردند.
روغن درخت چای یک اسانس شفاف و طلایی با رنگ بسیار کم‌رنگ است که به خاطر رایحه تازه و کافورمانندش شناخته می‌شود. شما می‌توانید این اسانس را به‌صورت ۱۰۰% خالص از عطاری‌ها و داروخانه‌ها تهیه کنید. همچنین، فرم‌های رقیق شده آن با قدرتی بین ۵ تا ۵۰ درصد در محصولات مخصوص پوست موجود است. یکی از ترکیبات اصلی این روغن، ماده‌ای به نام Terpinen-4-ol است که دارای خواص ضد میکروبی و ضد التهابی قوی است. این ترکیب، روغن درخت چای را به یک عنصر ارزشمند در مراقبت از پوست سر تبدیل می‌کند.
فواید روغن درخت چای برای مو
حال که با روغن درخت چای آشنا شده‌اید، بیایید بررسی کنیم که این روغن چه فوایدی برای موهای شما دارد. در ادامه، شش مزیت این روغن برای موها را معرفی می‌کنیم، از افزایش درخشندگی گرفته تا کاهش چربی مو.
۱. براق و درخشنده کردن مو
شاید درمان آسیب‌دیدگی مو کار دشواری به نظر برسد و حتی ممکن است روند بهبود را کندتر کند، اما تحقیقات نشان داده‌اند که روغن درخت چای می‌تواند به طرق مختلف به ترمیم موهای آسیب‌دیده کمک کند و آنها را قوی‌تر، براق‌تر و درخشان‌تر کند. این یکی از مهم‌ترین مزایای روغن درخت چای برای مو است.
روغن درخت چای می‌تواند میزان جذب رطوبت مو را کاهش دهد، که این موضوع به‌ویژه برای افرادی که موهای با تخلخل بالا (دارای منافذ زیاد) دارند، بسیار مفید است. کاهش رطوبت جذب‌شده می‌تواند به کاهش موخوره کمک کند. بنابراین، استفاده از روغن درخت چای به عنوان یک درمان عالی برای موها به شمار می‌آید.
علاوه بر این، روغن درخت چای باعث بهبود استحکام کششی تارهای مو می‌شود و آنها را برای حالت‌دهی انعطاف‌پذیرتر می‌سازد و در نتیجه میزان شکستگی موها را کاهش می‌دهد.
۲. تقویت رشد موی سالم
تقویت رشد موهای سالم و محکم یکی از خواص مهم روغن درخت چای است. اگرچه این روغن به‌تنهایی موها را تمیز نمی‌کند، اما افزودن مقدار کمی از آن به ساقه‌ی مو می‌تواند به جلوگیری از تجمع روزانه‌ی مواد شیمیایی و سلول‌های مرده‌ی پوست سر که در اثر شانه کردن ایجاد می‌شود، کمک کند. این روغن به حفظ رطوبت و سلامت موهای شما کمک می‌کند و از رشد مو حمایت می‌کند. با این حال، هنوز شواهد علمی قطعی وجود ندارد که نشان دهد روغن درخت چای به تنهایی موجب تقویت رشد مو می‌شود.
۳. مقابله با استرس اکسیداتیو
استرس اکسیداتیو می‌تواند به انواع مختلفی از آلوپسی (ریزش مو) مانند آلوپسی آره‌آتا و تلوژن افلوویوم منجر شود. براساس نتایج تحقیقات متعدد، ترکیب اصلی روغن درخت چای، یعنی Terpinen-4-ol، به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان مؤثر شناخته شده است که می‌تواند استرس اکسیداتیو را کاهش دهد.
هرچند شواهد بالینی کمی وجود دارد که نشان دهد روغن درخت چای به‌طور مستقیم ریزش مو ناشی از این شرایط را کاهش می‌دهد، اما خواص آنتی‌اکسیدانی آن در زمینه‌ی مقابله با ریزش مو امیدوارکننده است. به‌طور کلی، تحقیقات نشان داده‌اند که روغن درخت چای در ترکیب با مواد دیگری مانند ماینوکسیدیل می‌تواند نقشی حمایتی در جلوگیری از ریزش مو ایفا کند.
۴. کاهش چربی موی سر
اگر موهای شما به‌سرعت چرب می‌شوند، روغن درخت چای می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. این روغن به عنوان درمانی مؤثر برای آکنه عمل می‌کند و به کاهش چربی پوست کمک می‌کند که در نهایت منجر به کاهش سطح چربی پوست سر نیز می‌شود.
با این حال، لازم است که به این نکته توجه کنید که استفاده بیش از حد از هر نوع اسانس روغنی می‌تواند باعث شود موها چرب‌تر به نظر برسند. بنابراین، توصیه می‌شود از این محصول در مقادیر کم استفاده کرده و از به کار بردن آن روی موهای خشک خودداری کنید.
۵. رفع شپش سر
داشتن شپش سر به همراه خارش تجربه‌ای بسیار ناخوشایند و آزاردهنده است. خوشبختانه، خواص ضد میکروبی روغن درخت چای آن را به یک درمان مؤثر برای شپش سر تبدیل کرده است. تحقیقات نشان داده که شستن موها دو بار در هفته با شامپو و نرم‌کننده‌ای که حاوی روغن درخت چای باشد، به همراه استفاده از اسپری محلول این روغن، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به شپش سر کمک کند.
در حالی که شواهد مربوط به اثربخشی روغن درخت چای در مقایسه با سایر درمان‌های دارویی تأیید شده محدود است، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که برخی از شپش‌های سر نسبت به درمان‌های سنتی بدون نسخه مقاوم شده‌اند. بنابراین، اگر سایر درمان‌ها مؤثر نباشند، استفاده از روغن درخت چای به عنوان یک درمان طبیعی و کارآمد برای شپش سر می‌تواند ارزش امتحان کردن را داشته باشد.
۶. درمانی کاملا طبیعی
اگر با مفهوم روغن‌تراپی مو آشنا هستید و اطلاعاتی درباره خواص روغن نارگیل یا روغن کرچک برای مو دارید، استفاده از روغن درخت چای برای شما راحت‌تر خواهد بود. این روغن کاملاً طبیعی است و هیچ ضرری از مواد شیمیایی ندارد. به عنوان مثال، بسیاری از افراد هنگام مواجهه با شپش سر به دنبال درمان‌های شیمیایی مضر برای کنترل آلودگی و جلوگیری از تکثیر این موجودات می‌گردند. یک مطالعه نشان داده است که روغن درخت چای می‌تواند به عنوان درمانی مؤثر برای جلوگیری از تکثیر شپش، گزینه‌ای جامع و پایدار برای رهایی از این مشکل باشد.
روش استفاده روغن درخت چای برای مو
روغن درخت چای را می‌توان به دو صورت استفاده کرد: به‌عنوان روغن اسانس خالص یا به‌عنوان ماده‌ای فعال در شامپوها برای حفظ سلامت پوست سر. به دلیل احتمال بالای حساسیت، توصیه می‌شود قبل از مصرف، این روغن را با یک روغن حامل یا روغن پایه گیاهی رقیق کنید.
برای افرادی که پوست حساسی دارند، بهتر است روغن درخت چای به‌صورت شامپو بر روی پوست سر مالیده شود تا خطر حساسیت یا تحریک کاهش یابد. همچنین قبل از استفاده از هر روش به‌کارگیری روغن درخت چای، مهم است که برچسب محصول را مطالعه کرده و میزان این ماده را بررسی کنید؛ زیرا غلظت بالای روغن درخت چای ممکن است احتمال تحریک پوست سر را افزایش دهد. مانند هر ماده جدید دیگری، پیشنهاد می‌شود قبل از استفاده، ابتدا یک تست پچ کوچک روی ناحیه‌ای از پوست سر انجام دهید.
افزودن قطرات روغن درخت چای به شامپو
یکی از روش‌های استفاده از روغن درخت چای برای مو، افزودن آن به شامپوی سر است. برای کاهش احتمال تحریک پوست، می‌توانید روغن درخت چای را به شامپوی دلخواه‌تان اضافه کنید. کافی است دو تا سه قطره از این روغن را روی کف دست خود بریزید و با مقدار معمولی شامپو ترکیب کنید. سپس بگذارید این ترکیب به مدت پنج دقیقه روی موهای شما بماند و بعد به‌طور کامل با آب بشویید. بهتر است از افزودن مستقیم روغن درخت چای به بطری شامپو خودداری کنید، زیرا در صورت ایجاد تحریک ممکن است لازم باشد مصرف آن را متوقف کنید.
روغن ماساژ برای پوست سر
روغن درخت چای را بعد از استفاده از شامپو با استفاده از نوک انگشتان خود استفاده کنید و آن را روی پوست مرطوب خود ماساژ دهید. از آنجایی که این کار، درمانی با قدرت جذب بالا است، برای جلوگیری از ایجاد تحریک، دو تا سه قطره روغن درخت چای را با یک روغن حامل دلخواه مانند روغن بادام یا روغن نارگیل مخلوط کنید. عمل ماساژ پوست سر، جریان خون را نیز افزایش می‌دهد که می‌تواند به رشد مو کمک کند.
ترکیب با ماسک مو
چند قطره روغن درخت چای را به حالت دهنده‌ی موی خود اضافه کنید تا شوره و خشکی سر را هم‌زمان درمان کند.
محصولات دیگر روغن درخت چای
زمانی که خودتان ترکیب خاصی از روغن درخت چای را تهیه می‌کنید، ممکن است ماده‌ای قوی‌تر از حد انتظار به دست آید که می‌تواند پوست را تحریک کند. بنابراین، بهتر است محصولاتی را انتخاب کنید که از قبل حاوی روغن درخت چای هستند تا از غلظت مناسب آنها اطمینان حاصل کنید.
خواص روغن چای برای پوست
استفاده از روغن درخت چای برای پوست خواص زیادی دارد. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم.
رفع آکنه‌ی پوستی
روغن درخت چای به خاطر خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی‌اش ممکن است به درمان آکنه کمک کند. یک بررسی که در سال ۲۰۲۳ انجام شد، نشان داد این خواص در کاهش ضایعات قابل مشاهده آکنه تأثیر قابل توجهی دارند. همچنین، استفاده موضعی از این روغن معمولاً با خطر کمی همراه است.
بهبود پوست چرب
یک بررسی محدود در سال ۲۰۱۷ نشان داد که استفاده‌ی منظم از ژل‌ها و شوینده‌های صورت حاوی روغن درخت چای به کاهش چربی پوست در افراد مبتلا به آکنه کمک می‌کند.
رفع خارش
رفع خارش یکی از فواید روغن درخت چای برای پوست محسوب می‌شود. روغن درخت چای با داشتن اثرات ضد التهابی، در کاهش و رفع خارش پوست نیز مؤثر است.
التیام زخم
روغن درخت چای به خاطر خواص ضدباکتریایی‌اش می‌تواند به تسریع روند بهبود زخم‌ها کمک کند. با اینکه این روغن و عصاره‌های آن ممکن است دارای خواص ضد التهابی، ضد قارچی و ضدباکتریایی باشند، اما تحقیقات بیشتری برای بررسی کامل نقش آنها در بهبود زخم‌ها و فواید روغن درخت چای برای پوست آسیب‌دیده همچنان در حال انجام است.
روش استفاده روغن درخت چای برای پوست
برای رقیق‌سازی و استفاده ایمن از روغن درخت چای و بهره‌مندی بیشتر از خواص آن برای پوست، مراحل زیر را دنبال کنید:
- ترکیب روغن: ۱ تا ۲ قطره روغن درخت چای را با ۱۲ قطره روغن حامل مخلوط کنید. توجه داشته باشید که هر نوع محصول روغنی ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود، بنابراین از استفاده زیاد روی صورت خود پرهیز کنید.
- تست حساسیت: قبل از استفاده از روغن درخت چای رقیق شده، یک تست کوچک روی قسمت داخلی آرنج خود انجام دهید. علائم حساسیت پوستی یا واکنش آلرژیک ممکن است شامل خارش، قرمزی، تورم و سوزش باشد.
- شستشوی صورت: قبل از استفاده از این روغن، صورت خود را با یک پاک‌کننده ملایم مناسب برای پوست‌های حساس بشویید و سپس خشک کنید.
- استفاده از روغن:روغن درخت چای رقیق شده را با استفاده از یک پد پنبه‌ای به آرامی روی لکه‌های پوست خود بمالید.
- اجازه دهید خشک شود: پس از اعمال روغن، بگذارید تا خشک شود و سپس مرطوب‌کننده معمولی خود را روی صورت بزنید.
- این روش را یک بار در صبح و یک بار در شب تکرار کنید.
مضرات و عوارض جانبی روغن درخت چای
روغن درخت چای وقتی به‌صورت موضعی استفاده شود، عموماً ایمن است. با این حال، ممکن است تحریکات پوستی خفیف تا متوسطی مانند بثورات، خارش و قرمزی را تجربه کنید، به‌خصوص اگر از غلظت‌های بالاتری استفاده کنید. احتمال بروز عوارض جانبی جدی‌تر در صورت استفاده از روغن درخت چای با غلظت ۲۵ درصد یا بیشتر وجود دارد.
واکنش‌های آلرژیک نیز ممکن است رخ دهد. بنابراین، همان‌طور که اشاره شد، اگر قبلاً از روغن درخت چای استفاده نکرده‌اید، حتماً قبل از استفاده، تست پچ را انجام دهید.
علاوه بر این، مصرف روغن درخت چای می‌تواند عوارض جدی‌تری را به همراه داشته باشد. مواردی از بی‌قراری و گیجی، عدم توانایی در کنترل عضلات و حتی کمای کوتاه‌مدت پس از مصرف روغن درخت چای گزارش شده است. بنابراین، از ریختن روغن درخت چای به غذا یا استفاده از آن به‌عنوان روغن پخت‌وپز خودداری کنید.
کلام آخر
روغن درخت چای یک جایگزین طبیعی و مقرون‌به‌صرفه برای داروهای شیمیایی در درمان اختلالات پوستی و مو، محصولات مراقبت شخصی، ضدعفونی‌کننده‌ها و غیره است. با این حال، این ماده یک درمان معجزه‌آسا نیست و برخی افراد ممکن است پس از استفاده از آن دچار تحریکات پوستی یا واکنش‌های آلرژیک شوند.
انتظار می‌رود که روغن درخت چای طی چند روز پس از مصرف مداوم، علائم بیماری را کاهش دهد. با این وجود، بهبودی کامل در برخی شرایط ممکن است بیشتر طول بکشد. همچنین ممکن است برای جلوگیری از عود مجدد بیماری، نیاز باشد که استفاده از روغن درخت چای را ادامه دهید.
منابع: healthline , wimpoleclinic , byrdie
نظرات کاربران