عاشقانه‌های یلدایی در قالب شعر

شب یلدا، که به عنوان بلندترین شب سال و آخرین شب ماه آذر شناخته می‌شود، تاریخچه‌ای طولانی و قدیمی دارد. نام «چله» به این شب اطلاق شده است زیرا بلافاصله پس از آن چله بزرگ آغاز می‌شود، دوره‌ای 40 روزه که از آن زمان به این نام شناخته می‌شود.

در ایران باستان، روز به عنوان زمانی برای کشت و کار و فعالیت‌های مفید در نظر گرفته می‌شد و به همین دلیل به‌عنوان آفریده فردا شناخته می‌شد. اما شب، که پر از سکوت و تاریکی بود و دزدی‌ها و کشتارها در آن رخ می‌داد، به اعتقاد مردم از سوی اهریمن آفریده شده بود.

برای مقابله با این نیروهای تاریکی، ایرانیان شب یلدا را با روشن کردن آتش و نورانی کردن خانه‌ها سپری می‌کردند تا از آسیب‌های جادوگران، پریان و دیوان در امان بمانند. آنها بر این باور بودند که آتش می‌تواند از ورود این نیروها به خانه‌ها جلوگیری کند. برای این کار، فردی به نام “آتروپات” را مسئول نگه داشتن آتش می‌کردند تا در طول شب از روشن بودن آن اطمینان حاصل کنند.

جالب است بدانید که هنوز هم مردم خراسان نام مجالس شبانه خود را «آتشان» می‌گذارند. این مراسم یادآور این است که ایرانیان هزاران سال پیش به حرکت خورشید و تغییرات آن پی برده بودند. به همین دلیل، در شب یلدا آنها با شوق و امید به طلوع خورشید منتظر می‌ماندند تا این نماد روشنی بر تاریکی پیروز شود و تا صبح بیدار می‌ماندند.

فلسفه جالب نام یلدا و شب چله

واژه «یلدا» از ریشه سریانی گرفته شده و به معنای «میلاد» یا «ولادت» است، که اشاره به تولد خورشید دارد. در زبان لاتین، رومیان این شب را «ناتالیس آنویکتوس» می‌نامیدند که به معنی «روز تولد مهر شکست‌ناپذیر» است. در کتاب برهان قاطع که در سال 1015 قمری نوشته شده، آمده است: «یلدا شب آخر پاییز و شب اول زمستان است، که بین اول جدی و آخر قوس قرار دارد. این شب درازترین شب سال است و در این شب یا نزدیک به آن، آفتاب به برج جدی منتقل می‌شود. برخی معتقدند که این شب بسیار شوم و نامبارک است و برخی دیگر گفته‌اند که شب یلدا مربوط به یازدهم جدی است.»

شب نشینی از رسوم سنتی شب یلدا

مراسم و شب نشینی شب یلدا از جمله مراسم های سنتی متداول در ایران محسوب می شود.

از غزلیات حافظ و سعدی گرفته تا اشعار دلنشین شاعران معاصر، همه در ستایش این شب بلند و جادویی سروده‌اند و زیبایی‌های آن را در کلمات خود به تصویر کشیده‌اند. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ، مجموعه‌ای از ابیات و اشعار زیبا در مورد یلدا را گردآوری کرده‌ایم تا با طعم شعر و عشق، طولانی‌ترین شب سال را جشن بگیرید. همراه ما باشید تا در این سفر شاعرانه، با اشعار یلدایی، به دل یلدا سفر کنیم و از زیبایی‌های آن لذت ببریم.

🍉🍉

شب جمشید و جامش
شب بوسه بر خاکش
شب حافظ و سعدی
شب پارسی و مادی
شب آخر آذر
شب روشن و مقدس
شب آرش و آتش
شب مهر و سیاوش
شب پاک اهورایی
شب مژده و یلداست

🍉🍉

به صد یلدا، ای جانا همیشه باشی،
انار و سیب و انگور در کنار تو باشی.
اگر دیگر یلدای من نباشد،
تو باشی و تنها تو باشی و تو باشی.

🍉🍉

شب یلدا، شب شکست درد و اندوه،
به یاد هم بودن، کنار هم نشستن.
شب شادی، شب رهایی از غم‌ها،
شب بخشش، شب عبور از همه دشواری‌ها.

🍉🍉

دوباره شب یلدا فرا رسیده است،
بدون یار، این شب چقدر تنهاست.
وجودش نور بود در دل شب تار،
بی‌او این یلدا سرد و بی‌قرار است.
دگر یلدا برای تو دل نمی‌زنم،
چشم‌هایم به نور فردا نگاه می‌کند.
همه در شوق این شب بهارند،
انار سرخ بر سفره، زیبایی بی‌نظیر است.
جز تو هیچ آرزویی ندارم امشب،
که با تو هر شب من همچون یلداست.

🍉🍉

شب یلدا شب عشق و محبت
شب یلدا شب مهر و عطوفت
شب یلدا کنار هم نشستن
شب یلدا گره بر عشق بستن

🍉🍉

🍉🍉

لبی سرد و دلی پژمرده داریم / به سر افکاری که زخم خورده داریم
پاییز به پایان می‌رسد و از آغاز / هزاران آرزو ناتمام داریم!

🍉🍉

شب یلدا شد و رفتی و از غم خوانده ام
از این هجرت به آن شب گیسوان افشانده‌ام
گذشت اما هزاران شب از آن هجران و من
اسیر آن شب یلدای جانسوز مانده‌ام

🍉🍉

از این شربت یک پیمانه بچش / اناری داغ و سرخ از دل بچش
در این شب یلدا لبانت را شیرین کن / بیا قطعه‌ای از این هندوانه بچش

🍉🍉

به صد یلدا الهی زنده باشی
انار و سیب و انگور خورده باشی
اگر یلدای دیگر من نباشم
تو باشی و تو باشی و تو باشی

🍉🍉

🍉🍉

شب یلدا باز هم از راه رسید
دوست من، از غم‌ها رها شو و شاد باش
شبی پر از شادی، شور و محبت
زمانی برای همدلی و گفتگوست

🍉🍉

یلدا شب هم‌صحبتی و جشن خوش‌گذرانی
لحظه‌ای برای عاشقی و غزل‌خوانی
سر زدن به آینه و یاد باباطاهر
خواندن حافظ با زبان دل‌انگیز عشق

🍉🍉

شب یلدا شب عشق و شادمانی است
شبی بلند که غم‌ها از دور است
تا سپیده دم و لحظه‌ی سحر
خنده و شادی در این شب نور است

🍉🍉

گونه‌هایت همچون سرخی هندوانه
لبخندت مثل دانه‌های انار
گیسوانت همانند آجیل هفت اقلیم
نگاهت پر از مستی و شور بی‌پایان

🍉🍉

🍉🍉

برهانم ز دردهای زمانه
برقصانم در این بزم شبانه
سحر باش و تا پایان یلدا
غزل‌خوان به گوش‌های خانه.

🍉🍉

شب یلدا شب غم را شکستن
به یاد هم کنار هم نشستن
شب شادی، شب از غم گذشتن
شب بخشش، شب از هم گذشتن

🍉🍉

باد آسایش، گیتی نزند بر دل ریش
صبح صادق ندمد تا شـب یلدا نرود

🍉🍉

مهره مهر زمانی که از حقه‌ی مینا نمایان شد،
چهره‌ی ماه من چون طلوع صبح از شب یلدا نمایان گشت.

🍉🍉

شب هجرانت ای دلبر، شـب یلداست پنداری
رخت نوروز و دیدار تو عید ماست پنداری

🍉🍉

با زلف تو قصه‌ایست ما را مشکل
همچون شب یلدا به درازی مشهور

🍉🍉

شام جدایی تو مرا به هر کجا ببرد،
در دل هزاران شب یلدا با خود ببرد.