تصورات نادرستی درباره جنبه‌های مختلف نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل متن باز (Open Source) وجود دارد. برخی از این تصورات شامل مسائل امنیتی، کیفیت، تعداد کاربران، قابلیت تجاری‌سازی، هزینه، پشتیبانی، و تنوع می‌باشد. نمونه‌هایی از نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل متن باز که رایگان در دسترس هستند شامل اندروید، لینوکس (Linux)، آپاچی (Apache)، موزیلا فایرفاکس، پایتون، وردپرس، لیبرآفیس (LibreOffice)، و مای‌اسکیوال (MySQL) هستند. در مفهوم متن باز بودن، کدهای ایجادکننده‌ی این نرم‌افزارها و سیستم‌های عامل برای همگان آزاد است و افراد مختلف می‌توانند به این کدها دسترسی داشته باشند، آن‌ها را تغییر داده و یا بهبود بخشند. در مقابل، نرم‌افزارهای اختصاصی یا متن‌بسته به نحوی طراحی شده‌اند که دسترسی به کد آن‌ها تنها برای تولیدکننده شرکت و یا افراد خاص ممکن باشد.
در حوزه نرم‌افزارهای رایگان متن‌باز (FOSS)، بسیاری از افراد با تصورات نادرستی مواجه می‌شوند که می‌تواند آن‌ها را در یک دریای اشتباهات فرو برده. این وضعیت ناخوشایند است، زیرا نرم‌افزارهای متن‌باز به عنوان یک جزء حیاتی از اکوسیستم نرم‌افزاری در نظر گرفته می‌شوند و کاربردهای بسیاری را در خود جای داده‌اند. در ادامه به ۷ اشتباه معمول درباره نرم‌افزارهای متن‌باز اشاره می‌شود. با رد کردن این افسانه‌ها، واقعیت آن است که نرم‌افزارهای متن‌باز به عنوان راه‌حل‌های قوی و باکیفیتی شناخته می‌شوند که به طور موثر به نیازهای کاربران و شرکت‌های تجاری پاسخ می‌دهند.
۱. نرم‌افزار متن باز امنیت ندارد
یکی از اشتباهات رایج این است که نرم‌افزارهای متن‌باز به دلیل دسترسی عمومی به کد منبع، غیرامن در نظر گرفته می‌شوند و این امر باعث می‌شود هکرها به راحتی از آن بهره‌برداری کنند. در واقع، طبیعت کد متن‌باز به برنامه‌نویسان در سراسر جهان اجازه می‌دهد که به صورت مداوم کدها را مرور و اصلاح کنند.
با وجود این که تمامی چشم‌ها بر روی کدها نیستند، اشکالات و خطاها با سرعت کمتر شناسایی و بهبود یافته و اصلاح می‌شوند. این موضوع نشان از پویایی و تقویت نرم‌افزارهای متن‌باز دارد. اما باید توجه داشت که این موضوع نمی‌آورد که نرم‌افزارهای متن‌باز به طور ذاتی ایمن‌تر از نرم‌افزارهای متن‌بسته باشند؛ اما امنیت آن‌ها نیز کمتر نیست. در واقع، نرم‌افزارهای متن‌باز نیز از راهکارهای افزایش امنیت بهره می‌برند، اما با رویکردهای منحصر به فرد خود که از نرم‌افزارهای متن‌بسته متفاوت است.
۲. متن باز بودن یک نرم‌افزار کیفیتش را پایین می‌آورد
بسیاری از افراد اشتباهاً فرض می‌کنند که نرم‌افزارهای متن‌باز به دلیل توسعه توسط برنامه‌نویسان مختلف، کیفیت مناسبی نخواهند داشت. در حقیقت، تحقیقات نشان داده است که استفاده از تجربه و تخصص متنوع برنامه‌نویسان باعث می‌شود که این نرم‌افزارها کیفیت مشابه یا حتی بالاتری نسبت به نرم‌افزارهای اختصاصی خود داشته باشند.
نباید انتظار داشت که نرم‌افزارهای متن‌باز به طور دقیق با ویژگی‌های پیش‌فرض مشابه باشند. به عنوان مثال، مجموعه رایگان لیبر آفیس کاملاً همسان با تمام نرم‌افزارهای آفیس ۳۶۵ نیست، اما ویژگی‌های مشابهی در زمینه‌های مانند ویرایش متن، ایجاد اسلایدهای پاورپوینت و صفحات اکسل دارد. همچنین، GIMP که یک نرم‌افزار رایگان برای ویرایش عکس است، ممکن است تمام ویژگی‌های آدوبی فتوشاپ را نداشته باشد، اما در دست یک حرفه‌ای، قادر به ایجاد تصاویر باکیفیت بالاست. نمونه‌ی دیگر نرم‌افزار VLC Player است که به عنوان یکی از بهترین نرم‌افزارهای پخش ویدیو و موزیک شناخته می‌شود و از متن‌باز بودن بهره می‌برد.
بنابراین، نرم‌افزارهای متن‌باز نیازمند تقلید دقیق از نرم‌افزارهای تجاری معتبر نیستند. آن‌ها به‌جای اینکه به طور کامل تقلید شوند، تنها ویژگی‌هایی را که اکثر کاربران استفاده می‌کنند همراه با امکان بهبود و تغییر را دربرگیرند. این مزیت‌ها، به‌همراه همکاری فعال جامعه‌ی توسعه‌دهندگان، به نرم‌افزارهای متن‌باز امکان می‌دهد که به عنوان گزینه‌های عالی برای کاربران عرضه شوند.
۳. نرم‌افزار متن باز فقط برای برنامه‌نویس‌ها مناسب است
یکی از تفسیرهای نادرست درباره مفهوم متن‌باز بودن یک نرم‌افزار این است که فقط توسط برنامه‌نویسان یا افراد آشنا با برنامه‌نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در واقعیت دسترسی به کدها برای همه‌ی کاربران در دسترس است. اگرچه امکان مشاهده و تغییر کدها یک مزیت این نرم‌افزارها برای افراد آشنا با برنامه‌نویسی محسوب می‌شود؛ اما در بیشتر موارد رابط کاربری آن‌ها به‌طور کامل کاربرپسند است و نیاز به دانش برنامه‌نویسی ندارد. مثال‌هایی همچون Audacity برای ویرایش صدا، VLC برای پخش ویدیو و Thunderbird برای ارسال ایمیل نمونه‌هایی از این نرم‌افزارها هستند.
۴. ساخت نرم‌افزار متن باز توجیه مالی ندارد
بسیاری از افراد معتقدند که پروژه‌های متن‌باز از نظر اقتصادی توجیه نمی‌دهند؛ زیرا به‌صورت رایگان در دسترس هستند. اما واقعیت این است که مدل کسب‌وکاری شرکت‌های توسعه‌دهنده، بر پایه‌ی سرویس‌هایی همچون پشتیبانی یا افزونه‌های غیررایگان استوار است که به کاربران عرضه می‌شود. شرکت Red Hat (با پروژه Enterprise Linux)، متا (با نرم‌افزار PyTorch) و حتی گوگل (با سیستم‌عامل اندروید) مثال‌هایی هستند که اثبات کرده‌اند مدل متن‌باز قابل توجیه اقتصادی دارد.
۵. نرم‌افزار متن باز همیشه رایگان است
اگرچه صحیح است که بسیاری از نرم‌افزارهای متن‌باز به صورت رایگان در دسترس هستند، اما عبارت “متن‌باز” همیشه به معنای “رایگان” نیست. این عبارت به دسترسی به کد منبع اشاره دارد و تنها به قیمت آن اشاره نمی‌کند. بسیاری از پروژه‌های متن‌باز از طریق راه‌های دیگری مانند حمایت مالی، هزینه‌ی اشتراک یا ارائه نسخه‌های پریمیوم با ویژگی‌های اضافی تأمین مالی می‌شوند.
۶. پشتیبانی خوبی ندارند
یکی دیگر از تصورات غلط درباره نرم‌افزارهای متن‌باز این است که به پشتیبانی کافی نمی‌پردازند. اگرچه ممکن است پشتیبانی اختصاصی مشابه نرم‌افزارهای تجاری نداشته باشند، انجمن‌های فعال از برنامه‌نویسان و کاربران در حال پشتیبانی هستند. به علاوه، منابع آموزشی بسیاری برای این نرم‌افزارها وجود دارند.
۷. همه‌ی نرم‌افزارهای متن باز مثل هم هستند
در نهایت، یک سوءتفاهم وجود دارد که همه نرم‌افزارهای متن‌باز از نظر محیط کاربری، نوع عملکرد و جزئیات دیگر به یکدیگر شبیه‌اند. این تصور اشتباه است، زیرا همانند نرم‌افزارهای متن‌بسته، نرم‌افزارهای متن‌باز نیز تنوع گسترده‌ای از طراحی، رابط کاربری، عملکرد، لایسنس و سایر جنبه‌ها دارند. به‌عنوان مثال، دو سیستم عامل متن‌باز Debian و Ubuntu را مدنظر قرار دهید؛ هر کدام دارای جامعه‌های کاربری، تاریخچه‌های مختلفی و محیط‌های کاربری منحصر به فرد خود هستند.
بنابراین در دنیای گسترده‌ی نرم‌افزارهای متن‌باز، از بین انواع مختلف سیستم‌های عامل، نرم‌افزارهای طراحی، بازی‌ها و برنامه‌های ویژه، شما باید بتوانید دقیقاً آنچه را که به دنبالش هستید، پیدا کنید.
نظرات کاربران