جاذبههای دیدنی جزیره زیبای کیش محدود به یک یا دو مکان نیستند؛ اما در میان تمامی این مناطق جذاب، خانه بومیان کیش در سالهای اخیر توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است. این خانه، یکی از مقاصدی است که میتوان یک روز کامل را صرف گشت و گذار در آن کرد.
خانه بومیان نقش مهمی در معرفی فرهنگ مردمان جزیره دارد و به گردشگران کمک میکند تا با این فرهنگ آشنا شوند. جزیره کیش، یکی از جزایر محبوب جنوب ایران است که هر ساله میزبان گردشگران و مسافران زیادی برای لذت بردن از جاذبههای طبیعی، فرهنگی و تاریخی میشود. این جزیره شهرت زیادی به خاطر بناهای تاریخی و قدیمی خود دارد، از جمله خانه بومیان که با وجود فراوانی جاذبههای دیگر، به طور کامل شناخته شده نیست.
در ادامه این متن، با خانه بومیان کیش به طور دقیقتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید!
آدرس خانه بومیان کیش
جزیره کیش، محله سفین قدیم، بعد از بازار ماهی فروشان، روبروی اسکله بزرگ صیادی
- خانه بومیان کیش در یکی از محلههای قدیمی کیش به نام “سفین” واقع شده است.
- برای دسترسی به این خانه میتوانید از تاکسی، اتوبوس یا خودرو شخصی استفاده کنید.
- ساعات بازدید از خانه بومیان کیش از 8 صبح تا 12 ظهر و 16 تا 20 عصر است.
- قیمت بلیط ورودی برای گردشگران ایرانی 25 هزار تومان و برای اتباع خارجی 50 هزار تومان است.
بخشهای مختلف خانه بومیان کیش
- اتاق بادگیر: این اتاق در بالاترین قسمت خانه قرار دارد و برای تهویه هوا در فصل گرم سال استفاده میشده است.
- اتاق زمستانه: این اتاق در پایینترین قسمت خانه قرار دارد و برای گرم ماندن در فصل سرد سال استفاده میشده است.
- اتاق تابستانه: این اتاق در طبقه اول خانه قرار دارد و برای خنک ماندن در فصل گرم سال استفاده میشده است.
- اتاق عبادت: این اتاق برای انجام اعمال مذهبی استفاده میشده است.
- انبار: این اتاق برای نگهداری آذوقه و سایر لوازم مورد نیاز استفاده میشده است.
- حیاط: حیاط خانه بومیان کیش مکانی برای استراحت و دورهم نشینی اعضای خانواده بوده است.
تاریخچه خانه بومیان کیش
خانه بومیان کیش قدمتی 200 ساله دارد و در گذشته محل زندگی یکی از خانوادههای ثروتمند جزیره کیش بوده است. این خانه بعد از انقلاب اسلامی به مالکیت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درآمد و به موزه مردم شناسی تبدیل شد.
بازدید از خانه بومیان کیش فرصتی عالی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ جزیره کیش است. این خانه یکی از جاذبههای گردشگری مهم جزیره کیش است و به همه گردشگران توصیه میشود که از آن دیدن کنند.
گوشه و کنار خانه بومیان کیش: سفری به دل تاریخ و فرهنگ
خانه بومیان کیش که در محلهی سفین قدیم این جزیره واقع شده، با معماری خاص و منحصر به فرد خود، گویی دریچهای به سوی تاریخ و فرهنگ غنی مردمان این خطه میگشاید. این خانه بزرگ، متشکل از بخشهای مختلفی است که هر کدام کارکرد و زیبایی خاص خود را دارند.
در ادامه، به گشتی در این خانهی تاریخی میپردازیم و با معماری و کاربرد هر بخش بیشتر آشنا میشویم:
1. باغچه یا زریبه در خانه بومیان کیش
زریبه به عنوان معادل همان باغچه در زبان محلی اهالی جزیره کیش شناخته میشود. از نام آن میتوان فهمید که در این منطقه، انواع مختلفی از گیاهان مانند صیفیجات و سبزیجات پرورش داده میشود. در این باغچه، به طور مثال، درختان نخل انجیر و سایر نخلهایی که سالها پیش کاشته شدهاند، دیده میشوند.
نزدیک به این باغچه، یک چاه وجود دارد که برای آبیاری محصولات استفاده میشود. جالب است بدانید که کشت و آبیاری این باغچه هنوز هم به روشهای سنتی جزیره کیش انجام میشود.
2. بخار و بخارالهوش
در معماری سنتی کیش، اتاقهایی به نام “بخارالهوش” وجود دارد که به عنوان انباری برای مواد مختلف استفاده میشدند. در خانههای بومی، این اتاقها جزء بزرگترین فضاهای خانه بودند و وظیفهی اصلی آنها نگهداری انواع مواد مانند:
انبار صید
در یکی از این اتاقها، وسایل مربوط به صید و تجهیزات مخصوص به حاج عبدالله بن شاهین، صاحب خانه، نگهداری میشدند. همچنین، لوازم لازم برای سفرهای دریایی به هند و آفریقا در اینجا قرار میگرفتند.
انبار خرما یا چندول
این اتاق برای نگهداری خرماها بوده و در آن خرماهای جمعآوری شده از درختان نخل، به ویژه برای تهیهی شیرهی خرما، نگهداری میشدهاند.
انبار مواد غذایی
با توجه به مساحت بزرگ خانههای بومی، این انبار برای ذخیرهسازی مواد غذایی مانند گندم، برنج، آرد، و حتی ماهی شور خشکشده، برای تأمین خوراک ساکنان خانه در طول سال استفاده میشده است.
اتاق بخارالهوش یا انبار علوفه
این اتاق به عنوان انباری برای علوفه و مواد غذایی دامها استفاده میشده است، زیرا بسیاری از خانههای بومی در کیش دامداری داشته و از شیر و گوشت دامها برای تأمین غذای ساکنان خانه استفاده میشد.
این اتاقها نه تنها نقش انباری داشتند بلکه بخشی از ساختار فرهنگی و اقتصادی جامعهی بومی کیش را نمایان میکردند.
3. مطبخ
آشپزخانه یا مطبخ، اتاقی است که برای پخت و پز غذاهای روزانه به کار میرود. مانند سایر اتاقهای خانه، طراحی آشپزخانه به گونهای است که بیشترین کارایی را داشته باشد، به عنوان مثال، در دیوارهای آشپزخانه امکان خروج دود غذا وجود دارد.
در آشپزخانه انواع غذاها و نانهای محلی پخته میشوند. در حال حاضر، وسایل پخت و پز در خانههای سنتی به نمایش گذاشته میشوند.
آشپزخانه معمولاً در حیاط خانه قرار میگیرد و در خانههای مختلف، ساختار آن متفاوت است. برای مثال، در خانههایی که به بضاعت کمی دسترسی دارند، از برگهای درخت خرما برای ساخت دیوارهای آشپزخانه استفاده میشده است.
4. مکتبخانه یا بیت الافروخ
مدرسه بیت الافروخ یا به عبارت دیگر “مکتبخانه”، محلی برای آموزش و تربیت کودکان بوده است، همانطور که از نام آن پیداست. این مدرسه بیت الافروخ به عنوان مرکز آموزشی اصلی در روستای سفین شناخته میشود. در این مکتبخانه، پسران و دختران قبل از رسیدن به سن تکلیف، تحت راهنمایی معلم، به یادگیری قرآن، آموزش مهارتهای زندگی و اصول اخلاقی میپرداختند.
5. حجله
الفرشه یا حجله، به عبارتی اتاق ویژهی تازهعروسان، اتاقی است که در خانهی عروس آماده میشود و عروس و داماد حدود یک ماه در آن زندگی میکنند. تزیینات الفرشه شامل آینه و پارچههای رنگارنگ استفاده میشود.
6. خاصترین اتاق خانه: بیت العود
“بیت العود” به عنوان ویژهترین اتاق خانه، اتاق خواب اصلی یا اتاق خواب صاحبخانه را معرفی میکند. این اتاق در خانه بومیان واقع شده است و محل قرارگیری وسایلی از جمله تخت، رادیو، تلویزیون با قدمت ۴۰ ساله و وسایل دکوری متنوع است.
از جمله جذابیتهای این اتاق میتوان به تخت دو نفره اشاره کرد که صاحبخانه آن را از هند به ایران آورده و بیش از ۸۰ سال قدمت دارد. با این توصیفات، بیت العود به عنوان یکی از قدیمیترین و ممکن است زیباترین اتاقهای خانه بومیان شناخته میشود، که همچنین نمایانگر تاریخ و فرهنگ خانواده است.
7. قهوهخانهای برای بانوان
در دل خانههای سنتی کیش، فضایی مجزا به نام “بیت القهوه” وجود داشت که مخصوص مهمانیهای زنانه بود. در این مکان، بانوان دور هم جمع میشدند و با صرف چای و قهوه، به گفتگو و تبادل نظر میپرداختند.
8. تختخواب تابستانی یا «سیف»
جزیرهی کیش به خاطر آبوهوای گرم و شرجیاش مشهور است. مردم بومی جزیره برای مقابله با این شرایط و داشتن خوابی راحت در فصول گرم، تختخوابهایی به نام سیف میساختهاند. این تختخوابها از چوب درختان نخل بافته میشده و با کمی ارتفاع از زمین قرار میگرفته است. این طراحی ویژه و ارتفاع از زمین به خنک شدن بدن در هنگام خواب کمک میکرده است.
9. اتاق تابستانی یا مصیف
مصیف یا اتاق تابستانی بهطور خاص برای فصل تابستان طراحی شده است. معماری این اتاق به گونهای است که از ورود و جذب گرما جلوگیری کرده و با داشتن پنجرهها و بادگیرهای متعدد، جریان هوای مناسبی را فراهم میکند. این اتاقها روی سکویی با ارتفاع حدود یک و نیم متر ساخته میشده و پشت به آفتاب قرار میگرفتهاند. پنجرهها و بادگیرها به جریان هوای خنک در داخل اتاق کمک کرده و محیطی خنک و دلپذیر ایجاد میکردهاند.
10. اتاق زمستانی
در کنار اتاق تابستانی، اتاق زمستانی نیز در این خانههای سنتی وجود داشته است. این اتاقها برعکس مصیف، رو به آفتاب ساخته میشدهاند و دورتادورشان بسته بوده است تا از نفوذ سرما جلوگیری شود و ساکنان در فصل زمستان راحت باشند.
رستوران خانه بومیان کیش
در یک خانه زیبا و سنتی واقع شده است که غذاهای اصیل و سنتی جزیره کیش را برای گردشگران و مهمانان خود ارائه میدهد. اگر به کیش سفر کرده و این خانه تاریخی را بازدید کنید، حتماً از طعم لذیذ و اصیل غذاهای این رستوران لذت خواهید برد. در هنگام سفارش دادن غذا، بهتر است از نانهای محلی و غذاهای سنتی جزیره استفاده کنید تا تجربهای کامل از فرهنگ محلی بدست آورید.
تاریخچه خانه مردمشناسی بومیان جزیره کیش
خانه بومیان جزیره کیش، متعلق به حاج عبدالله بن شاهین بود، فردی که در جزیره کیش به دلیل محبوبیت و شهرت ویژهای برخوردار بود. این خانه در گذشتههای دور، در یک منطقه پررفتوآمد و شلوغ و با سبک و معماری مشخص خانههای کیش ساخته شده بود. حاج عبدالله به عنوان یک تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگترین لنجهای بادبانی در جزیره کیش نیز شناخته میشد.
این خانه با مساحت بیش از ۱۲۰۰ متر مربع، تقریباً ۲۰۰ سال پیر است و در محله قدیمی سفین واقع شده که یکی از محلههای تاریخی عربنشین جزیره کیش است. خانه بومیان به عنوان یکی از قدیمیترین و البته جاذبههای دیدنی برجسته جزیره کیش شناخته میشود، با اینکه ساختار و سبک معماری آن مشابه دیگر خانههای منطقه است.
یکی از دلایل محبوبیت این خانه در میان بومیان جزیره، برگزاری کلاسهای یادگیری قرآن و مکتب در ۱۵ اتاق این خانه است، که این نمایشگاه تلاشهای ایشان برای آموزش و فرهنگسازی جامعه را نشان میدهد.
ساعات بازدید و هزینه بلیط برای خانه بومیان کیش
هزینه بلیط ورود به خانه بومیان کیش معقول است و شامل اجازه دیدن تمام بخشهای این مکان تاریخی میشود. شما میتوانید بلیط خود را بهصورت آنلاین یا حضوری تهیه کنید.
ساعات بازدید از این خانه تاریخی، در زمان رزرو با سانسهای مختلف قابل مشاهده خواهد بود. معمولاً، ساعات بازدید از ساعت ۱۰ صبح تا ۱ بعدازظهر و در عصرها از ساعت ۴ تا ۹ شب است. در روزهای تعطیل یا ایام خاص، ساعات بازدید ممکن است تغییر کند.
امکانات خانه بومیان کیش
در خانه مردم شناسی بومیان جزیره کیش، که به عنوان یک نمایشگاه مردم شناسی نیز شناخته میشود، برنامهها و خدمات گستردهای برای بازدیدکنندگان و گردشگران در نظر گرفته شده است.
این خانه به میزبانی و پذیرایی مسافران علاقهمند به فرهنگ و تاریخ محلی میپردازد و فعالیتهای مختلفی از جمله طبخ و ارائه غذاهای بومی جزیره، فضای عکاسی با لباسهای سنتی، و ارائه خدماتی مانند حنا، شیرینیپزی، و نان محلی تازه را ارائه میدهد. همچنین، این خانه دارای یک فروشگاه سوغاتی است که صنایعدستی و محصولات دریایی را به بازدیدکنندگان عرضه میکند.
بازدیدکنندگان این خانه میتوانند با خوردن خرما، نوشیدن قهوه، و تجربه شیرینیهای محلی، از تجربهای آمیزه از فرهنگ بومی جزیره کیش لذت ببرند. این مکان همچنین به عنوان مرکزی برای مشاهده فیلمهای مستند درباره زندگی روزمره و مراسمات مختلف محلی مانند عروسی و صید ماهی شناخته میشود، که به بازدیدکنندگان فرصتی میدهد تا با آداب و رسوم و فرهنگ مردمان جزیره کیش آشنا شوند.
آب و هوای کیش، راهنمای سفر به جزیره ی همیشه آفتابی و بازدید از خانه بومیان
آب و هوای جذاب جزیره زیبای کیش در جنوب ایران با گرما و رطوبت خود، سبب میشود که فصلهای بهار و تابستان، به دلیل آب و هوای گرم و مرطوب، بهترین زمان برای بازدید از این جزیره نباشند. به جای آن، ششماهه دوم سال، از انتهای مهر تا اسفند و حتی اوایل فروردین، به عنوان بهترین زمان برای سفر به کیش و بازدید از خانههای بومیان آن شناخته میشود. همچنین، تعطیلات عید نیز میتواند زمانی مناسب برای ارزشمندسازی این سفر و گشتوگذار در میان جاذبههای فراوان جزیره باشد.
مسیر دسترسی به خانه مردم شناسی بومیان کیش
برای بهترین راه دسترسی به خانه مردم شناسی بومیان کیش که در محله قدیمی سفین واقع شده است، میتوانید از خدمات تاکسی استفاده نمایید. جزیره کیش به اندازهای بزرگ نیست که دسترسی به نقاط مختلف آن مشکلی ایجاد کند. اکثر گردشگران برای بهرهوری بیشتر از تفریحات جزیره، اقدام به اجاره خودرو مینمایند، اما برخی دیگر به منظور کاهش هزینهها، ترجیح میدهند با تاکسی سفر کنند.
گشتی در تاریخ و طبیعت اطراف خانه بومیان کیش
خانه مردمشناسی بومیان کیش که یادگاری از روزگاران دور جزیره است، در میان جاذبههای متعددی قرار گرفته که هر کدام میتوانند سفری خاطرهانگیز برای شما رقم بزنند. در ادامه به برخی از این جاذبهها که در نزدیکی خانه بومیان واقع شدهاند، سری میزنیم:
پارک ساحلی میرمهنا
- مروارید ساحلی کیش: بدون شک، تماشای غروب آفتاب در پارک ساحلی میرمهنا یکی از بهیادماندنیترین تجربههای سفرتان به کیش خواهد بود. این پارک که در همسایگی خانه بومیان قرار دارد، با طبیعت بکر و ساحل زیبایش، مکانی ایدهآل برای پیادهروی، دوچرخهسواری و یا simply ریلکس کردن در کنار ساحل است.
- تنوع زیستی: در این پارک میتوانید شاهد حضور گونههای مختلف جانوری مانند لکلک، مرغ ماهیخوار، انواع ماهی، حلزون و دیگر آبزیان باشید.
- بازارچه سنتی: برای چشیدن طعم اصیل کیش و خرید سوغاتی، سری به بازارچه این پارک بزنید.
بازار عربها
- سفر به ۲۰۰ سال قبل: گویی با قدم گذاشتن در بازار عربها، سفری به 200 سال قبل و به قلب تاریخ کیش میروید. این بازار که قدمتی دیرینه دارد، هنوز هم بافت سنتی خود را حفظ کرده و در آن میتوانید انواع پوشاک، صنایعدستی و دیگر اجناس را با قیمتی مناسب تهیه کنید.
- غرفههای پر رمز و راز: در میان غرفههای رنگارنگ این بازار، با مردان و زنانی عربزبان روبرو خواهید شد که هر کدام داستانها و رازهای خاص خود را دارند.
جاذبههای دیگر
- درخت سبز کیش: این درخت کهنسال که در بلوار میرمهنا واقع شده، با 500 سال سن، یکی از کهنترین درختان ایران است. (فاصله: 34 دقیقه)
- شهر باستانی حریره: در شمال جزیره کیش، بقایای شهر باستانی حریره با قدمتی 1500 ساله، گویی رازهای تاریخ را در دل خود نهفته دارد. (فاصله: 35 دقیقه)
- شهر زیرزمینی کاریز: این مجموعه که در دوران قاجار ساخته شده، با معماری منحصر به فردش، خنکای دلانگیزی را در گرمای کیش به ارمغان میآورد. (فاصله: 39 دقیقه)
مسیر دسترسی
- برای رفتن به پارک ساحلی میرمهنا، باید خود را به بلوار دریا برسانید و سپس بین میدان جاسک و مسجد خاتمالانبیا به این پارک خواهید رسید.
- بازار عربها در بخش شمال غربی محله سفین واقع شده است.
- برای دسترسی به سایر جاذبهها میتوانید از تاکسی یا خودروهای کرایهای استفاده کنید.
با کمی برنامهریزی میتوانید در یک روز، از خانه بومیان کیش و جاذبههای اطرافش دیدن کنید و سفری پرماجرا به تاریخ و طبیعت کیش داشته باشید.
رستورانهای نزدیک خانه بومیان کیش
رستورانهای خوبی در جزیره کیش وجود دارند که نزدیک به خانه مردم شناسی بومیان واقع شدهاند. این رستورانها شامل موارد زیر هستند:
- رستوران پاشا کیش: واقع در پشت بازار دیپلمات، با فاصله زمانی ۹ دقیقه.
- چلوکبابی زغالی میزبان: واقع در جاسک، خیابان بهشت، مابین میلاد و هامور، با فاصله زمانی ۷ دقیقه.
- شاورما سنین: واقع در محله جاسک، خیابان بهشت، خیابان سفین قدیم، با فاصله زمانی ۴ دقیقه.
- شاورما سوریه: واقع در خیابان کنگ، مابین دریانورد و صبا، با فاصله زمانی ۴ دقیقه.
- کبابی الفنر: واقع در خیابان کنگ، مابین دریانورد و صبا، با فاصله زمانی ۳ دقیقه.
در این رستورانها شما میتوانید غذاهای ایرانی و محلی، و همچنین غذاهای بینالمللی را تجربه کنید. اگر به جزیره کیش سفر میکنید، به شدت توصیه میشود که از طعم فراوان غذاهای دریایی، به خصوص ماهی و میگوی دریای جنوب لذت ببرید.
هتلهای نزدیک خانه بومیان کیش
اگر در طول اقامت خود در جزیره کیش میخواهید به خانه بومیان نزدیک باشید، میتوانید در یکی از بهترین هتلهای این جزیره اقامت کنید. نزدیکترین هتلها به خانه بومیان کیش عبارتند از:
- هتل امیرکبیر: بلوار میرمهنا، خیابان شهریار، بین خیابان اقبال لاهوری و خیابان شمس، فاصله ۱۹ دقیقه
- هتل فانوس کیش: خیابان میرمهنا، ضلع جنوبی بازار پارس خلیج، فاصله ۲۲ دقیقه
- هتل آفتاب شرق کیش: خیابان میرمهنا، ابتدای بلوار جاسک، فاصله ۱۹ دقیقه
- هتل ترنج کیش: میدان جاسک، ابتدای جاده جهان به سمت مجموعه گردشگری و هتل دریایی ترنج، فاصله ۲۸ دقیقه
- هتل خاتم کیش: بلوار میرمهنا، بلوار نیایش، خیابان اقبال، فاصله ۱۹ دقیقه
مراکز خرید و بازارهای نزدیک به خانه بومیان کیش
پس از بازدید از خانه بومیان کیش، میتوانید به مراکز خرید جزیره مراجعه کنید و سوغاتیهای مورد نیازتان را تهیه کنید. برخی از مراکز خرید نزدیک به خانه بومیان جزیره کیش عبارتند از:
1. بازار ماهی فروشان کیش
با فاصلهای ۷ دقیقهای، واقع در شهرک سفین، کنار تجارتخانه جنوب.
2. بازار عربهای کیش
با فاصله ۱۱ دقیقهای، واقع در شمال غرب جزیره کیش، بلوار پیامبر.
3. مرکز خرید دیپلمات
با فاصله ۹ دقیقهای، واقع در جزیره کیش، بلوار رودکی، ساحل خلیجفارس و خیابان عبید زاکانی.
کلام آخر
این مطلب به معرفی خانه بومیان جزیره کیش اختصاص داشت. تلاش کردیم تا با بررسی این خانه تاریخی از تمامی زوایا به شما نشان دهیم که بازدید از این بنای قدیمی تا چه اندازه میتواند در شناخت فرهنگ، آداب و رسوم و سنتهای ساکنان جزیره کیش مؤثر باشد. در پایان، یادآور میشویم که هنگام حضور در بافت قدیمی یک منطقه، با رعایت و احترام به آداب و اعتقادات ساکنان آن، بهترین خاطرات سفر را برای خود و همراهانتان رقم بزنید.
امیدواریم این مطلب برایتان جذاب بوده باشد، در اینصورت مطالعۀ رستورانهای بوشهر: تجربهای بینظیر از رنگ و طعم غذاهای جنوب برایتان فریبنده خواهد بود.
نظرات کاربران