رویداد تجاری بلک فرایدی یا جمعه سیاه، یک جشنواره تجاری بسیار محبوب در ایالات متحده آمریکا است که هر سال در آخرین جمعه ماه نوامبر، یعنی روز پس از جشن شکرگزاری، برگزار می‌شود. این رویداد به عنوان آغاز فصل خرید سال جدید در آمریکا شناخته می‌شود و تاریخچه‌اش به دهه‌ی 1960 برمی‌گردد. در ابتدا، تعدادی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای آمریکا تصمیم گرفتند تخفیفات ویژه‌ای را در این روز برای خریدهای کریسمسی ارائه دهند، که با استقبال عظیم مردم همراه بود.بلک فرایدی به سرعت محبوبیت یافت و سایر فروشگاه‌ها و کشورها نیز به این ترکیب پیوستند. این رویداد به یک فرصت برای ارائه تخفیفات و پیشنهادهای ویژه تبدیل شد و اکنون به عنوان یک رویداد بین‌المللی جهانی شناخته می‌شود. استثنائی‌ترین نکته این است که حتی در کشورهایی مانند ایران که رسماً این روز را به عنوان بلک فرایدی تجربه نکرده‌اند، مردم به صورت غیررسمی و در قالب فروش‌های ویژه، به استقبال این رویداد می‌روند. در سال ۱۴۰۲، جمعه سیاه مصادف با سوم آذر، به عنوان روز حراج و خرید ویژه در ایران برگزار می‌شود.
روز سایبر یا دوشنبه مجازی (Cyber Monday) چه روزی است؟
بسیاری از افرادی که از تخفیفات روز بلک فرایدی جا مانده‌اند، می‌توانند در روز “دوشنبه مجازی” یا “دوشنبه سایبری” به خریدهای خود ادامه دهند. این روز، که به نام سایبرماندی هم شناخته می‌شود، یک فرصت بی‌نظیر برای تجربه تخفیف‌های ویژه فقط در فروشگاه‌های آنلاین است و اساساً به عنوان پاسخی به روز بلک فرایدی برای ترویج فروش آنلاین ایجاد شده است.
فروشگاه‌های آنلاین، به همان نحوی که در جمعه سیاه عمل می‌کنند، جهت افزایش فروش و بهینه‌سازی انبار، تخفیفات فراوانی را بر روی محصولات خود اعمال می‌کنند. این امکان به مردم می‌دهد که با دسترسی آسان به اینترنت، به سرعت و آسانی نیازهای خود را تأمین کنند. روز “دوشنبه مجازی”، که اولین دوشنبه پس از روز شکرگذاری است، برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ توسط چندین فروشگاه آنلاین آمریکایی به عنوان یک رویداد با تخفیفات ویژه معرفی شد. امروزه، دوشنبه سایبری به عنوان یک پدیده گسترده و جهانی شناخته می‌شود و تخفیفات منحصر به فرد این روز در بسیاری از فروشگاه‌ها و وبسایت‌ها در سرتاسر جهان ارائه می‌شود.
جمعه سیاه در سراسر جهان
بلک فرایدی، اگرچه از آمریکا آغاز شده، اما در سال‌های اخیر، به شکل گسترده‌تری در سطح جهان برگزار می‌شود و بسیاری از کشورها این روز را به عنوان یک فرصت برای تخفیفات و فروش ویژه مورد توجه قرار می‌دهند. از میان ۱۹۵ کشور جهان، تقریباً ۵۰ تا ۶۰ درصد از آنها به هر شکلی جمعه سیاه را جشن می‌گیرند. این رویداد در آمریکا و اخیراً در اروپا به عنوان یک رویداد تجاری بسیار مهم شناخته می‌شود، و می‌توان کانادا، انگلستان، آلمان، برزیل، فرانسه، و همچنین استرالیا را به عنوان کشورهای پیشرو و با رکوردهای برجسته در این رویداد نام برد. بلک فرایدی در مناطق دیگر جهان نیز جایگاه خود را دارد؛ از جمله در آمریکای جنوبی، نیمی از آفریقا، و کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا، به‌ویژه چین که با جدیت و توجه ویژه به این رویداد می‌پردازد. لازم به ذکر است که در چین، علاوه بر بلک فرایدی، “روز مجردها” نیز به عنوان یک روز ویژه و رویداد تجاری مهم شناخته می‌شود.
چرا بلک فرایدی به این نام اطلاق شده است؟
واژه “بلک فرایدی” به معنای “جمعه‌ی سیاه” است و این نامگذاری به دلیل شلوغی و ترافیک فوق‌العاده در خیابان‌ها، توسط پلیس فیلادلفیا، پنسیلوانیا و راچسترِ نیویورک در سال ۱۹۶۱ انجام شد. از منظر حسابداری نیز، این روز باعث تغییر حساب فروشگاه‌ها، به ویژه خرده فروشان، از وضعیت سیاه به سبز می‌شود. در جمعه‌ی سیاه، فروشگاه‌ها تخفیفات بسیار بالا، گاهی تا 80 درصد نیز، ارائه می‌دهند. این تخفیفات عمدتاً برای کالاهای خاص اعمال می‌شوند و به تمام کالاها گسترش نمی‌یابد. با این حال، بلک فرایدی به عنوان بهترین زمان برای خرید لوازم الکترونیکی، لباس و اسباب بازی محسوب می‌شود. با گسترش ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰، تخفیفات بلک فرایدی به خصوص برای فروشگاه‌های آنلاین نیز بیش از پیش پر رونق گرفته است و امروزه این رویداد صرفاً محدود به فروشگاه‌های آفلاین نبوده و برای هر نوع کسب و کاری استفاده می شود.
در هنگام بحران بزرگ در تاریخ ۹ اکتبر ۱۹۳۰ در کلیولند، اوهایو، پس از فراهم شدن ۲,۰۰۰ شغل برای بهبود و تعمیرات پارک، حدود ۵,۰۰۰ نفر از بیکاران در مقابل دفتر شهرداری گرد هم آمدند. (تصویر از آسوشیتدپرس)
تأثیر جمعه‌ی سیاه بر کسب و کارهای متنوع
تأثیر رویداد بلک فرایدی بر صنایع و کسبوکارهای مختلف می‌تواند به چندین صورت مشهود باشد:
۱. افزایش حجم فروش، به ویژه در کسبوکارهای کوچک: بسیاری از مشاغل و تاجران، این روز را به عنوان فرصتی مناسب می‌شناسند تا با ارائه تخفیفات و پیشنهادات ویژه، محصولات خود را با قیمت مناسب‌تر به مشتریان ارائه دهند. این اقدام باعث افزایش حجم فروش و درآمد انواع فروشگاه‌ها به ویژه در کسبوکارهای کوچک و تازه تأسیس می‌شود .
۲. جذب مشتریان جدید و افزایش تعداد آنها: با توجه به تخفیفات و پیشنهادات جذاب و ویژه هر کسب‌وکار، این روز ممکن است مشتریان جدیدی را به سوی شرکت‌ها جلب کند که قبلاً با آنها آشنا نبوده‌اند.
۳. افزایش شدت رقابت بین مشاغل: به دلیل افزایش فعالیت خرید در روز بلک فرایدی، رقابت بین شرکت‌ها و فروشندگان برای ارائه بهترین پیشنهادها و تخفیفات به منظور جلب مشتریان بیشتر، به شدت افزایش می‌یابد.
۴. تأثیر بر زنجیره تأمین: رویداد جمعه سیاه می‌تواند تأثیر زیادی بر زنجیره تأمین داشته باشد. افزایش تقاضا در این روز ممکن است نیاز به آماده‌سازی و تأمین محصولات بیشتر را برای شرکت‌ها به همراه داشته باشد.
۵. تغییر در الگوی خرید: به دلیل پیشنهادها و تخفیفات ویژه، برخی از مشتریان ممکن است تمایل بیشتری به خرید در این روز داشته باشند و الگوی خرید منظم خود را زا دست بدهند.
در کل، رویداد بلک فرایدی می‌تواند تأثیرات گوناگونی از جمله افزایش حجم فروش، جلب مشتریان جدید، افزایش شدت رقابت، تأثیر بر زنجیره تأمین و تغییر در الگوی خرید مشتریان را بر مختلف صنایع و کسب‌وکارها داشته باشد.
چالش‌های روز بلک فرایدی
برای بسیاری از افراد، فرآیند خرید در روزهای تخفیف و تبلیغات ویژه، به یک سنت تبدیل شده است. این افراد اغلب ساعت‌ها قبل از باز شدن فروشگاه‌ها در صف ایستاده و منتظر هستند تا بتوانند از اولین لحظات دسترسی پیدا کنند به محصولاتی که به دنبال آنها هستند. برخی حتی از شب قبل، با برنامه‌ریزی دقیق، جلوی فروشگاه‌ها اردو می‌زنند تا این لحظات را به بهترین شکل تجربه کنند. این اقدامات منجر به افزایش ترافیک و ازدحام در مراکز خرید می‌شود. همچنین، هر ساله، تصاویری عجیب از درگیری و تلاش مردم برای به دست آوردن کالاهای محدود، شاهد هستیم. این اوضاع به یک رقابت فوق‌العاده برای دستیابی به تخفیفات و پیشنهادهای ویژه منجر می‌شود. البته، افزایش امنیت فروشگاه‌ها در این روزها بسیار حائز اهمیت است تا از وقوع هرگونه حادثه یا دزدی جلوگیری شود. در کل، بلک فرایدی با ویژگی‌های خاص خود، علاوه بر ایجاد فرصت‌های خرید مناسب، با چالش‌ها و صحنه‌هایی از جنبه‌های مختلف زندگی شهری همراه است.
تأثیر تکنولوژی در جمعه سیاه یا جمعه تخفیفات
تکنولوژی در جمعه سیاه به شیوه‌های متعددی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند این رویداد را بهبود بخشد. اولین نقش تکنولوژی در جمعه سیاه، ترویج تبلیغات آنلاین است. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش استفاده از اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، تبلیغات آنلاین در جمعه سیاه به عنوان یک ابزار حیاتی ظاهر می‌شود. فروشندگان می‌توانند از وبسایت‌ها، رسانه‌های اجتماعی، ایمیل و تبلیغات گوگل به منظور اطلاع‌رسانی درباره تخفیفات و پیشنهادات ویژه خود بهره‌مند شوند. این روش به فروشندگان این امکان را می‌دهد که به صورت مستقیم با مشتریان خود در ارتباط باشند و آنان را به خرید ترغیب نمایند.
نقش تکنولوژی در جمعه سیاه به شیوه‌های گوناگونی تأثیر مثبت می‌گذارد، به ویژه در زمینه فروش آنلاین. با پیشرفت تجارت الکترونیک، خرید آنلاین در جمعه سیاه به عنوان یک روش بسیار پر طرفدار شناخته می‌شود. فروشندگان می‌توانند فروشگاه‌های آنلاین خود را در جمعه سیاه راه‌اندازی کنند و محصولات و خدمات خود را با تخفیف‌های ویژه برای مشتریان آنلاین ارائه دهند. این روش باعث افزایش راحتی خرید برای مشتریان می‌شود و به فروشندگان این امکان را می‌دهد که به مشتریان در سراسر جهان دسترسی داشته باشند. در نتیجه، تکنولوژی بازار جمعه سیاه را به یک تجربه خرید آسان و جذاب تبدیل کرده و این رویداد را به یک فرصت مهم برای تعامل فعّال میان فروشندگان و مشتریان تبدیل نموده است.
استفاده از تکنولوژی هوشمند نیز در جمعه سیاه نقش مهمی ایفا می‌کند؛ با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، امکان تحلیل دقیق داده‌ها و استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته برای توصیه محصولات به مشتریان، پیش‌بینی تقاضا و تنظیم قیمت‌ها وجود دارد. این روش به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا به نیازها و ترجیحات مشتریان با دقت بیشتری پاسخ دهند و تجربه خرید را بهبود بخشند. به این ترتیب، تکنولوژی هوشمند با کاربرد هوش مصنوعی در این رویداد، به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که با استفاده از تحلیل داده‌های هوشمندانه، به طور بهینه‌تر بازاریابی، فروش، و ارائه تخفیفات جذاب به مشتریان خود بپردازند.
پرداخت الکترونیکی نقش بسیار حیاتی در جمعه سیاه ایفا می‌کند. این فناوری به فروشندگان این امکان را می‌دهد که اطلاعات گردآوری شده از الگوهای خرید، ترجیحات مشتریان، و سوابق خرید آنان را به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. این داده‌ها نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد و کارآیی فعالیت‌های تجاری فروشندگان ایفا می‌کنند در نهایت، تکنولوژی در جمعه سیاه نه تنها به ارتقای تجربه خرید مشتریان کمک می‌کند، بلکه در تسهیل فروش آنلاین نیز موثر است. از طریق بهره‌گیری از این فناوری‌ها، فروشندگان می‌توانند به بهبود روند تبلیغات و بازاریابی خود بپردازند. با استفاده هوشمندانه از تکنولوژی، فروشندگان می‌توانند با دقت بیشتر به نیازها و ترجیحات مشتریان پاسخ دهند و در نتیجه، عملکرد و رشد مشاغل خود را توسط این رویداد بزرگ بهبود بخشند.
آمارهای جذاب در رویداد بلک فرایدی
روز بلک فرایدی، که یکی از پرفروش‌ترین و پرترافیک‌ترین روزهای خرید در سال است، معمولاً با آمار جالب و قابل توجهی همراه است. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۲، رکورد فروش آنلاین در ایالات متحده به میزان ۹.۱۲ میلیارد دلار افزایش یافت که نشان‌دهنده رشد ۲.۳ درصدی نسبت به سال گذشته بود. از سوی دیگر، با توجه به جذابیت بیشتر بلک فرایدی در بریتانیا، فروش کلی در این کشور (آنلاین و آفلاین) در سال ۲۰۲۲ به ۹.۴۲ میلیارد پوند رسید و رکورد جدیدی به ثبت رسانددر این رویداد، تلویزیون، لپ‌تاپ، تبلت و گوشی‌های هوشمند به عنوان محبوب‌ترین محصولات شناخته شده‌اند. همچنین، لباس، کفش، لوازم خانگی، کتاب و سایر محصولات مصرفی نیز در رتبه‌های بعد قرار گرفته‌اند. این آمارها نه تنها از میزان فروش بلک فرایدی در حوزه‌های مختلف خبر می‌دهند، بلکه نمایانگر تغییرات و روندهای بازار مصرف نیز هستند.
بر اساس آمار اعلام شده توسط فایندر، امسال تخمین زده می‌شود که حدود ۱۳۲ میلیون بزرگسال آمریکایی قصد دارند در جمعه سیاه و دوشنبه سایبری خرید انجام دهند. مردم آمریکا منتظر هستند که بیشترین مبلغ خرید را، به ارزش حدود ۴۶۰ میلیون دلار، در خریدهای حضوری خود صرف کنند. پس از آمریکا، کشورهایی چون سوئیس با ۳۹۰ میلیون دلار و آلمان با ۳۸۵ میلیون دلار در لیست “پیش‌بینی بیشترین خرید حضوری بلک فرایدی” امسال قرار دارند. در کل، انتظار می‌رود میانگین هزینه‌ها، به صورت آنلاین و آفلاین، نسبت به سال گذشته حداقل ۲۲ درصد افزایش یابد. در جمعه سیاه، افزایش فروش آنلاین از گوشی‌های تلفن همراه، کاهش ازدحام در فروشگاه‌های فیزیکی و همچنین تخفیف‌های بیشتر از همیشه پیش‌بینی شده است.
خرید هوشمندانه در روز بلک فرایدی
یکی از نکات حیاتی که خریداران باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند، مقایسه قیمت محصولات با قیمت‌های قبلی آنهاست. در برخی موارد، بعضی از فروشگاه‌ها قیمت اجناس را اندکی افزایش می‌دهند و سپس تخفیفات ویژه را اعمال می‌کنند. علاوه بر این، خرید به دلیل تبلیغات نیز یکی از ضعف‌های فرایند خرید بلک فرایدی به حساب می‌آید. بسیاری از افراد تحت تأثیر احساسات و هیجانات، کالاهایی را تهیه می‌کنند که در واقع به آن نیازی ندارند. همچنین، از وبسایت‌های رسمی و معتبر فروشگاه‌ها خرید نمودن نیز یکی از مهمترین نکات در خریدهای آنلاین بلک فرایدی محسوب می‌شود.
در کل، بلک فرایدی به عنوان فرصتی مناسب برای خرید کالاهایی با قیمت ارزان ایجاد شده است. اما، پیش از هرگونه خرید، ضروری است که یک فهرست از نیازها تهیه شود تا افراد تحت تأثیر تبلیغات قرار نگیرند. همچنین، مقایسه قیمت‌ها با زمان قبل از اعمال تخفیف نیز بسیار مهم است. در نهایت، توجه به ایمنی و پیشگیری از درگیری‌های احتمالی نیز امری ضروری محسوب می‌شود. با رعایت این نکات، افراد می‌توانند از بلک فرایدی و تخفیفات مناسب به بهترین نحو استفاده کرده و از فرآیند خرید به لذت برسند.
جمعه سیاه (تخفیف‌ها) در ایران
در سال‌های اخیر، جمعه سیاه به ایران نیز وارد شده و بیشتر مغازه‌ها و فروشگاه‌ها، همانند دیگر کشورهای جهان، تخفیفات ویژه‌ای بر روی کالاها و خدمات خود ارائه می‌دهند. فروشگاه‌ها از رسانه‌های اجتماعی خود برای تبلیغات و اطلاع‌رسانی تخفیفات بهره می‌برند که این امر یکی از جوانب اساسی جمعه سیاه در ایران محسوب می‌شود. همچنین، فروشگاه‌های آنلاین در این رویداد، فعالیت‌های خود را تقویت کرده و تخفیفات و پیشنهادهای ویژه خود را از طریق رسانه‌های اجتماعی به مشتریان ارائه می‌دهند.
به علاوه، در جمعه سیاه ایران، تعدادی از افراد به دنبال خرید کالاهای خارجی و وارداتی مشغولند. این افراد قادرند از وبسایت‌های واسطه یا سامانه‌های اینترنتی معتبر برای سفارش محصولات خارجی استفاده کنند و از تخفیفات ویژه‌شان بهره‌مند شوند. با توجه به این‌که جمعه سیاه در ایران یک رویداد نوظهور و جدید است، شیوع و گسترش آن در این کشور کمتر از سایر کشورهاست، اما با گذر زمان و افزایش آگاهی مردم از این رویداد، احتمالاً در آینده‌ای نزدیک، جمعه سیاه در ایران رونق بیشتری خواهد یافت. مهمترین نکته این است که بلک فرایدی امسال در ایران در تاریخ ۳ آذر ۱۴۰۲ برگزار می‌شود.
نظرات کاربران