رمان اصلاحات: رمانی برای تنهایی

اگر در ایام عید به دنبال یک رمان مهم و جذاب هستید، حتما این معرفی را در نظر بگیرید. منظورم رمان “اصلاحات” اثر جاناتان فرانزن است که یکی از برجسته‌ترین آثار ادبی قرن ۲۱ محسوب می‌شود.

رمان اصلاحات

یک باور رایج در مورد ادبیات برجسته واکنش‌مندی آثار به زمان خودشان وجود دارد. بطور غیر مستقیم، این آثار ریشه در فرهنگ زمان خودشان دارند و با تیزبینی خاص خودشان به اتفاقات زمانه‌ی خود پرداخت می‌کنند. این نوع آثار به‌صورت غیر مستقیم مسائل اساسی جامعه و بحران‌های پیش‌روی آن را برجسته می‌کنند. به‌طوری که نویسندگان اینگونه آثار را به عنوان طبیبان فرهنگ معرفی کرده‌اند. آن‌ها با آثار خود به مسائلی اشاره می‌کنند که مردم عادی به آنها توجه نمی‌کنند. آن‌ها بحران‌هایی را که قرار است در آینده بروز کنند، پرتو می‌اندازند و آن را به وضوح نشان می‌دهند که چگونه این بحران‌ها می‌توانند جامعه را تحت تأثیر قرار دهند و به چالش بکشانند.

نویسندگانی که آثارشان تاریخ انقضاء ندارد و همواره در صحنه‌ی ادبی باقی‌مانده و مورد توجه هستند، به این دسته از نویسندگان تعلق دارند. “اصلاحات” یکی از این آثار و جاناتان فرانزن یکی از این نویسندگان است. این رمان به‌طور غیر مستقیم به مسائل اساسی و بحران‌های جامعه می‌پردازد. به‌عنوان مثال، “اصلاحات” نه روز پیش از حادثه‌ی یازدهم سپتامبر چاپ شد و درباره‌ی فروپاشی خانواده‌ی امریکایی و ارزش‌های انسانی است. فرانزن این فروپاشی را هشدار داده و چگونگی تأثیرات آن را به‌وضوح نشان می‌دهد.

به‌طور مثال، تنها نه روز بعد از انتشار رمان، دو نماد تمدن آمریکا در نیویورک منفجر شدند. این رمان به‌طور واضح نشان می‌دهد که چگونه مسائلی همچون فروپاشی خانواده می‌تواند جامعه را به چالش کشانده و تأثیرات عمیقی بر آن داشته باشد. اصلاحات اینگونه نوری روشنگر است که به مشکلات اساسی جامعه اشاره می‌کند و به انسان‌ها این زمانیکه آنها درگیر آن نیستند، اندازه‌گیری می‌کند.

اصلاحات، داستانی ساده است؛ اینید لمبرت، همسر آلفرد لمبرت و مادر چیپر، گری و دنیس، برای جمع‌آوری اعضای خانواده‌اش در کریسمس آینده، تصمیم می‌گیرد. جاناتان فرنزن در این رمان، به هر شخصیت به‌طور عمیقی عمق می‌بخشد. یک نقل قول مشهور درباره اصلاحات وجود دارد: “در این رمان، حتماً یکی از اعضای خانواده‌تان را پیدا خواهید کرد.”این نقل قول، بیانگر عمق این داستان است.

هر یک از شخصیت‌ها به گونه‌ای منحصر به فرد به تصویر کشیده شده‌اند که هر خواننده‌ای می‌تواند با یکی از آن‌ها ارتباط برقرار کند. در طول خواندن اصلاحات، با گذشته‌ی تاریک و تروماتیک، حال ناپایدار و آینده‌ی نامعلوم خانواده لمبرت آشنا می‌شوید. شما هم‌زمان با آن‌ها لحظات تصمیم‌گیری مهم زندگی را تجربه می‌کنید و مشاهده می‌کنید که چگونه زندگی آن‌ها تحت تأثیر تغییرات قرار می‌گیرد.

آلفرد لمبرت، مهندس سابق و سخت‌کوش راه‌آهن، از بیماری پارکینسون رنج می‌برد. اینید لمبرت، همسر آلفرد و مادر خانه‌دار چیپر، گری و دنیس، زنی پیر است که تمام تلاشش برای حفظ ارزش‌ها و بنیان‌های خانواده است. چیپر لمبرت، استاد دانشگاهی مارکسیست جوان و روشنفکر است. گری لمبرت، بانکدار پولدار و موفق، با همسرش کارولین و فرزندانش زندگی می‌کند. دنیس، آشپز ماهر و فرزند کوچک خانواده، زندگی مستقلی دارد. البته، این تعریف‌های سطحی نمایانگر عمق و پیچیدگی واقعی شخصیت‌ها نیستند. همچنین، به دلیل حفظ اثری از داستان، جزئیات مهمی را نمی‌توانم ذکر کنم. اما باید بدانید که اصلاحات یکی از نمونه‌های برجسته شخصیت‌پردازی در ادبیات معاصر است.

خانواده یکی از موضوعات مهمی در کتاب است. جاناتان فرنزن به عنوان یک نویسنده پسامدرن، سعی می‌کند تا به مسئله‌ی فروپاشی و از دست رفتن خانواده که یکی از نهادهای بسیار مهم و کلیدی جامعه است، بیشتر پرداخت کند. تلاش اینید برای جمع‌آوری اعضای خانواده برای کریسمس، نشانه‌ای از تمایل او به حفظ نهاد خانواده و جلوگیری از فروپاشی آن است.

او نمی‌تواند قبول کند که اعضای خانواده‌اش روابطی دلمرده و غم‌انگیز داشته باشند. با وجود آگاهی از مشکلات بین فرزندانش، همچنان سعی می‌کند تا آن‌ها را دور هم جمع کند. اینید به گونه‌ای برای برگزاری دورهمی کریسمسی و خانوادگی دست و پا می‌زند که به نظر می‌رسد زندگی او به آن بستگی دارد. او که در حال حاضر حکمران بلامنازع خانه لمبرت است، می‌خواهد به هر شکلی از سقوط آن جلوگیری کند؛ سقوطی که مدت‌هاست رخ داده است. خانواده لمبرت مدت‌ها در یک نقطه‌ی دورافتاده و تاریک قبرستان ارزش‌ها فرو رفته‌اند.

کتاب فقط به فروپاشی خانواده متکی نیست، بلکه به سقوط ارزش‌ها نیز می‌پردازد. بهترین فصل کتاب -به نظر من شخصی- فصل مربوط به سقوط ارزش‌های اخلاقی و تلاش یک مرد برای حفظ این ارزش‌ها با هر قیمتی است. مردی که برای تمام عمرش با تنهایی به توانایی بی‌نهایتی احتیاج دارد. این فصل از کتاب، آینه‌ای است که تمام رویدادهای جهان را نمایش می‌دهد. کتاب در این فصل به دنبال مردی می‌رود که مجبور است در یک جامعه‌ای که در حال فروپاشی است، زندگی کند.

او محکوم به زندگی با مردمانی است که اولویت اصلی زندگی آن‌ها تعاملات بی‌اخلاقی است؛ او تنها محکوم به تحمل شکنجه‌هایی زیادتر است. درباره‌ی مردی صحبت می‌شود که تمام تلاشش را می‌کند تا ارزش‌های اخلاقی را حفظ کند؛ او با تمام قوای خود سعی می‌کند تا از آنچه به عنوان قوانین اخلاقی از آن خودداری می‌کند، پیروی کند. اگر این مسائل برای شما اولویت دارند، حتماً با خواندن داستان این شخصیت به‌خصوص، لذت خواهید برد.

اصلاحات، سرنوشت شخصیت‌هایی را برای ما روایت می‌کند که هم دوست‌داشتنی و ترحم‌برانگیز هستند و در عین حال، گاهی نفرت‌انگیز. بیا کوتاه کنم، زیرا باور دارم که شما باید به زودی خودتان دست به عمل بزنید و با خواندن کتاب به عظمت آن پی ببرید. بگذارید یک اعتراف بکنم:

از روزی که خواندن اصلاحات را شروع کردم، این کتاب همیشگی همراه من شده است. در سفرها، در دانشگاه و حتی در محل کار، اصلاحات همراهم بوده است. صبح‌ها، یک یا دو ساعت قبل از شروع ساعت کاری، وقتم را با خواندن اصلاحات می‌گذرانم و هرگاه فشار زندگی از حد معمول بیشتر می‌شود، اصلاحات به عنوان یک پناهگاه برایم عمل می‌کند. حتی در حال حاضر که این مطلب را می‌نویسم، اصلاحات در میزکارم قرار دارد. از خواندن اصلاحات دست ندهید.

و در ادامه، به عنوان بخش پایانی این مطلب، یک قطعه از اصلاحات به ترجمه‌ی پیمان خاکسار را آورده‌ام:

“این آرزوی شدید برای پریدن و فرار از واقعیت _ این قدرت ساده که می‌توانست یک روز را به اتلاف صعبی خیانت کند _ سایه‌ای از تردید را بر روی اصالت دردی که می‌کشید، افکند. او حس می‌کرد مانند آدم‌های افسرده در فیلم‌ها و کتاب‌ها، توانایی از دست دادن کامل امیدها و جدا شدن از واقعیت را ندارد. وقتی تلویزیون را خاموش کرد و به‌تاخت سوی آشپزخانه حرکت کرد، به نظرش آمد حتی در انجام وظایف آشپزی هم شکست خورده است.”