حدود ۲۵ سال پس از ابتدای اصطلاح “موج کره‌ای” (یا هالیو) توسط روزنامه‌نگاران در روزنامه جوانان پکن، زمانی که محبوبیت فراگیر صادرات سرگرمی از کره جنوبی به چین و سراسر آسیا در حال افزایش بود، این روند به یک انفجار جهانی منجر شده است. از عراق تا هند، مکزیک و مراکش، سریال‌های کره‌ای مخاطبان را به خود جذب کرده و میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری برای تولید بیشتر این نوع مجموعه‌های نمایشی را به همراه آورده‌اند. برخی تحلیل‌گران اخیراً به این نکته اشاره کرده‌اند که سریال‌های کره‌ای نشان‌دهنده “یک تضاد مهم با فرهنگ پاپ غالب غربی” هستند.
سریال‌های کره‌ای فراتر از سرگرمی، یک پدیده فرهنگی
موفقیت خیره کننده‌ی “بازی مرکب” در سال ۲۰۲۱، مجموعه‌ای نمایشی درباره مسابقه‌ی افرادی که برای کسب پول از جان می‌گذرانند، جذابیت بین‌المللی بی‌نظیری را به دست آورد. این سریال، یک رقابت مرگبار را نشان می‌دهد که شامل مجموعه‌ای از بازی‌هاست؛ در هر بازی، برنده به مرحله‌ی بعدی می‌رود و بازنده می‌میرد.
“بازی مرکب” به عنوان یکی از برترین سریال‌های نتفلیکس شناخته می‌شود و پربیننده‌ترین آثار آن شبکه محسوب می‌شود. ظهور چنین مجموعه‌هایی در بین‌المللی، نشان از تأثیر گسترده‌ای است که فرهنگ کره‌ای در حوزه‌های مختلف دارد؛ از موسیقی پاپ تا گروه‌هایی مانند BTS و فیلم‌هایی مثل “انگل” که جوایز اسکار را از آن خود کردند.
با این حال، راز موفقیت درام‌های کره‌ای و تبدیل آنها به مجموعه‌هایی با فروش بالا در سراسر جهان، در پشت صحنه‌ها وجود دارد. این درام‌ها، با داستان‌های پیچیده‌ای که به شکل هوشمندانه و با کیفیت بالا تعریف می‌شوند، به جایی می‌رسند که در هر فرهنگی جذابیت دارند، به خصوص برای زنان. پلتفرم‌های استریمینگ مثل نتفلیکس نیز نقش مهمی در ارائه‌ی این سریال‌ها به مخاطبان جهانی داشته‌اند.
با این وجود، این موفقیت‌ها همراه با چالش‌هایی نیز هستند؛ اگر صنعت خلاق کره‌ی جنوبی مراقب نباشد، ممکن است با محدودیت‌ها و مشکلاتی روبه‌رو شود که به پایان رویاپردازی‌هایش ختم می‌شود.
“آرئوم جئونگ”، کارشناس فرهنگ عامه کره و استادیار جدید مطالعات کره‌ای در دانشگاه ایالتی آریزونا، معتقد است: “هیچ فرمول معینی پشت موفقیت سریال‌های کره‌ای در مقیاس جهانی وجود ندارد”. به جای این، او به مجموعه‌ای از عوامل اشاره می‌کند که این پدیده را هدایت می‌کنند. این عوامل شامل “مسائل فرهنگی و اجتماعی که در قالب یک داستان سرگرم‌کننده، بازی و طراحی هنری قرار می‌گیرند، وجود یک پلتفرم پخش که به میلیون‌ها نفر اجازه می‌دهد تا آن را تماشا کنند، و همچنین پیامی که به مخاطب منتقل می‌شود” است.
“گی ووک شین”، مدیر برنامه کره در دانشگاه استنفورد، می‌افزاید: “با این وجود، تمام این موارد به یک ویژگی اساسی مرتبط هستند که به این مجموعه‌های نمایشی اجازه می‌دهد که به اوج خود برسند: کیفیت داستان‌نویسی”. او تأکید می‌کند: “مهم است که ما بدانیم محتوای این درام‌ها عالی است. کره جنوبی در بیان داستان‌ها درباره‌ی مسائلی که برای مردم اهمیت دارند، با استفاده از شیوه‌هایی که توجه بینندگان را جلب می‌کند و آنان را درگیر می‌کند، به خوبی عمل کرده است”.
آیا محبوبیت کیدراما اتفاقی است؟
بسیاری از مجموعه‌های نمایشی دارای پیام‌های جهانی هستند که علیرغم موضوعاتی که به فرهنگ و جامعه کره مرتبط هستند، برای بینندگان بین‌المللی جذابیت دارند. “جئونگ” می‌گوید: “برای مثال، بازی مرکب نشان دهنده‌ی نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی، رقابت برای منابع، آرزوی تحرک اجتماعی به سوی بهبود، و پویایی قدرت بین نژادها و جنسیت‌ها است که نه تنها بر کره جنوبی، بلکه بر دیگر نقاط جهان نیز تاثیر می‌گذارد”.
با بهره‌گیری از داستان‌های متفکرانه، بازنمایی شخصیت‌ها و انسانیت در روندی که در سریال‌ها و فیلم‌های کره‌ای به تصویر کشیده می‌شود، تهیه‌کنندگان و کارگردانان می‌توانند بر موانع زبانی برای ارتباط با بینندگان بین‌المللی غلبه کنند.
“فیلم “انگل”، اولین فیلم غیر انگلیسی زبانی بود که در سال 2020 به عنوان بهترین فیلم سال در مراسم اسکار شناخته شد. این فیلم با داستان تند و الهام بخش خود، به موضوعاتی از جمله نابرابری، فقر و مبارزه طبقاتی پرداخت و توانست مخاطبان خود را درگیر کند.
“هیون جونگ استفانی”، که در حال تحصیل در رشته‌ی رادیو، تلویزیون و فیلم در دانشگاه تگزاس است و تحقیقات خود را در حوزه‌ی فرهنگ کره متمرکز کرده، اظهار می‌کند: “احساسات انسانی در این مجموعه‌های نمایشی بسیار واقعی و قابل احساس هستند”. این سریال‌ها در عین حال موضوعات مختلفی را برای مخاطبان ارائه می‌دهند که ممکن است به مخاطبان کره‌ای و جهانی جذاب باشد، از جمله عاشقانه، هیجانی، ترسناک، بازی‌های مرگ، ماجراجویی، کمدی، اکشن، جنگی، فانتزی و علمی – تخیلی. به همین دلیل، یک سریال کره‌ای می‌تواند برای افراد با سلیقه‌های مختلف جذاب باشد.
مجموعه‌های کره‌ای شباهت‌هایی با بالیوود هندی یا تله نوولا (که به مجموعه‌های تلویزیونی محدودی گفته می‌شود و در کشور‌های آمریکای لاتین محبوبیت دارند) دارند. بنابراین، انتقادی نیست که مجموعه‌های نمایشی کره‌ای در این کشور‌ها موفق بوده و مخاطبان را جذب کرده‌اند. همچنین، ایالات متحده نیز به طور فزاینده‌ای متنوع شده و قصد دارد به فرهنگ‌ها و تجربیات متنوعی که در مجموعه‌های کره‌ای ارائه می‌شوند اهمیت بدهد و به آن بیشتر توجه کند.
سریال “افتخار” (Glory)، علیرغم ارائه بازی مرکب و نقد وحشیانه از سرمایه‌داری، پنجمین سریال غیرانگلیسی زبان پربیننده در تاریخ نتفلیکس است که به موضوع قلدری در مدارس کره جنوبی می‌پردازد. “ما همه مرده‌ایم” (All of Us Are Dead)، که در رتبه چهارم در لیست برترین‌ها جای دارد، درباره شیوع ویروس زامبی در یک دبیرستان است. “وو وکیل فوق‌العاده” (Extraordinary Attorney Woo)، که در رتبه هفتم قرار دارد، درباره یک وکیل جوان مبتلا به اوتیسم است که با تعاملات روزمره دست و پنجه نرم می‌کند، اما در زمینه‌ی کاری‌اش بسیار باهوش و از نظر عاطفی توانمندتر از همتایان حقوقی‌اش است.
سازندگان مجموعه‌های نمایشی کره‌ای به دنبال مضامین جدید هستند و هیچ کس نمی‌داند که موفقیت بعدی آنان چیست. با این وجود، همواره به دنبال موضوعات تازه هستند.
زن، سوژه و ناظر: کنکاشی در نقش زنان
با وجود تنوع و جذابیت جهانی در محتوا، نکته‌ای مهم درباره عملکرد سریال‌های کره‌ای وجود دارد که آنها را از رقبای بالقوه‌شان، به‌ویژه سریال‌های آمریکایی، متمایز می‌کند. درام‌های کره‌ای به دلیل توجه ویژه‌شان به زندگی و عشق از منظر زنانه، به طور منحصربه‌فردی موفق شده‌اند تا در سطح جهانی جا بگیرند.
این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که سریال‌های عاشقانه کره‌ای در سطح بین‌المللی مورد توجه قرار می‌گیرند، زیرا به دید زنانه نگاه می‌کنند. به عنوان مثال، در مقابل، هالیوود بیشتر به دید مردانه تمایل دارد.
این امر از جهات مختلف قابل فهم است. اکثر فیلم‌نامه‌نویسان در صنعت نمایش کره از زنان تشکیل شده‌اند که در تولید نمایش در گستره‌ی ژانرهای مختلفی نقش دارند. بر اساس برخی تخمین‌ها، بیش از ۹۰ درصد فیلم‌نامه‌نویسان کره‌ای زن هستند، در حالی که در ایالات متحده تنها ۲۷ درصد از کل کارگردانان، نویسندگان، تهیه‌کنندگان و سایر کارکنان تولید برنامه‌های تلویزیونی زن هستند.
جذابیت‌های بصری در کیدراما
شین اشاره می‌کند که علاوه بر دلایلی که قبلاً ذکر کرد، مجموعه‌های نمایشی کره‌ای به لحاظ بصری نیز بسیار جذاب هستند. او بیان می‌کند که این مجموعه‌ها نه‌تنها سرگرم‌کننده‌اند بلکه به جزئیات زیبایی شناختی توجه می‌کنند که اغلب در سریال‌های آمریکایی دیده نمی‌شود.
او به عنوان مثال به لباس‌های ورزشی سبز رنگی که شرکت‌کنندگان در مجموعه “نگهبانان” می‌پوشند، اشاره می‌کند. این لباس‌ها به عنوان یک عنصر متمایز کننده در این سریال شناخته می‌شوند. او توضیح می‌دهد که در تضاد مستقیم با این لباس‌ها، نگهبانان با لباس‌های قرمز و ماسک‌های وحشتناک به تصویر کشیده می‌شوند. این لباس‌ها به قدری مورد توجه قرار گرفته‌اند که به مدت دو سال متوالی پس از پخش سریال، به عنوان موضوع مورد علاقه در مراسم شب هالووین حضور داشتند.
کیفیت تولیدات کره‌ای نیز بهبود یافته است، زیرا سرمایه‌گذاران جهانی به آن جذب شده‌اند و سرمایه‌گذاری‌های بزرگی در این صنعت انجام شده است. شرکت‌های ژاپنی ابتدا به عنوان سرمایه‌گذاران اولیه در این صنعت حضور داشتند، و سپس شرکت‌های چینی نیز به تدریج وارد بازار شدند.
به عنوان مثال، پلتفرم استریم چینی iQIYI با پرداخت حدود ۶۰۰ میلیون دلار برای کسب مجوز پخش سریال محبوب کره‌ای “عشق من از ستاره‌ای دیگر” (My Love from Another Star) نشان داد که سرمایه‌گذاری در محصولات کره‌ای چقدر سودآور است، زیرا این پلتفرم بیش از ۱۰۰ میلیون دلار درآمد کسب کرد. با دیدن این موفقیت، سرمایه‌گذاران چینی دیگر نیز به دنبال این مسیر بودند و هزینه‌های تولید مجموعه‌های نمایشی و حتی خرید بخش عمده سهام تولیدکنندگان سریال‌های کره‌ای مانند Chorokbaem Media و Kim Jong-hak Production را بر عهده گرفتند.
بهترین سریال های کره ای مدرسه ای و تینیجری
تاثیر نتفلیکس بر دنیای سینما و تلویزیون
جئونگ تاکید می‌کند که در سال‌های اخیر، پلتفرم‌های استریم با تضمین دسترسی آسان برای مخاطبان نقشی حیاتی در افزایش محبوبیت صادرات فرهنگی کره‌ای به خارج از کشور داشته‌اند.
نتفلیکس از زمان راه‌اندازی سرویس کره‌ای خود در سال ۲۰۱۵، با تقریباً ۲۳۲ میلیون مشترک پرداخت‌کننده حق اشتراک در سراسر جهان، این روند را به سمت جلو هدایت کرده است. نتفلیکس در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران در صنعت نمایش، ۱۱۰ درصد از بودجه تولید خود را برای محتوای اصلی به شرکت‌های کره‌ای اختصاص می‌دهد و همچنین در حال افزایش دو برابر شرط‌بندی خود بر روی مجموعه‌های نمایشی کره‌ای است.
بعد از دیدار بین “تد ساراندوس” مدیرعامل نتفلیکس و “یون سوک یول” رئیس جمهور کره‌جنوبی، قرار است نتفلیکس ظرف چهار سال آینده ۲.۵ میلیارد دلار در محتوای مجموعه‌های کره‌ای سرمایه‌گذاری کند، در حالی که در سال ۲۰۲۱ صرفاً ۴۶۰ میلیون دلار در مجموعه‌های نمایشی کره‌ای صرف شده بود.
تولیدات کره‌ای اکنون منابع بیشتری برای بهبود کیفیت خود دارند. در سال ۲۰۱۹، نتفلیکس به عنوان اولین سریال اصلی کره‌ای بر روی این پلتفرم، حدود ۱.۷ میلیون دلار برای هر قسمت از مجموعه “پادشاهی” (Kingdom) صرف کرد. این سریال در مورد شاهزاده‌ای است که باید مردم خود را از یک بلا نجات دهد. همچنین، برای هر قسمت از مجموعه “خانه شیرین” (Sweet Home)، که در دسامبر ۲۰۲۰ پخش شد، حدود ۲.۴ میلیون دلار هزینه شد.
مشارکت نتفلیکس در صنعت نمایش کره‌ای منجر به افزایش چشمگیر دستمزد نویسندگان، کارگردانان، و بازیگران زن در کره‌جنوبی شده است. بر اساس گفته محققان دانشگاه کره، تسلط مالی این شرکت آمریکایی ممکن است به تضعیف ایستگاه‌ها و پلتفرم‌های تلویزیون داخلی کره منجر شود و باعث تقویت انحصار نتفلیکس شود. زیرا نتفلیکس تمام حقوق مالکیت معنوی و فکری نسخه‌های اصلی مجموعه‌های کره‌ای را به دست می‌آورد و حقوق پخش آن را نیز در اختیار دارد، بنابراین شرکت‌های تولیدکننده و ایستگاه‌های تلویزیونی کره‌ای قادر به کسب سود متناسب با محبوبیت جهانی مجموعه‌های نمایشی کره‌ای نمی‌باشند.
چشم‌انداز مسیر پیش رو
آیا رونق مجموعه‌های نمایشی کره‌ای به اوج خود رسیده و سپس به کاهش خواهند یافت؟ این سوال از پیشینه‌ای نوآورانه برخوردار است. در دوران اواسط دهه ۲۰۰۰، پس از موفقیت‌های چشمگیر مجموعه‌های نمایشی کره‌ای، صادرات آنها به بازارهای بزرگ به دلیل واکنش‌های حمایتی از تولیدات داخلی در صنایع سرگرمی، کاهش یافت.
“ژانگ گولی”، یکی از بازیگران برجسته تلویزیون چین، موج سریال‌های کره‌ای را به عنوان یک “تهاجم فرهنگی” توصیف کرده است. از سوی دیگر، “جکی چان”، بازیگر سینمایی، از مخاطبان داخلی چینی خواسته است که در برابر نمایش‌های کره‌ای مقاومت کنند و به جای آن از محصولات داخلی استفاده کنند. با این حال، در سال ۲۰۰۹، علاقه عمومی به فیلم‌ها و موسیقی پاپ کره‌ای از نظر جغرافیایی گسترش یافت.
محور موفقیت نسل دوم موج کره‌ای این بود که دیگر به شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای به عنوان واسطه وابسته نبودند. به جای آن، این موج اکنون عمدتاً توسط رسانه‌های اجتماعی و اینترنت هدایت می‌شود و نه از طریق پخش ماهواره‌ای. مجموعه‌های کره‌ای به صورت آنلاین و با زیرنویس در دسترس قرار گرفتند و کلیپ‌های اجرای موسیقی کی پاپ به طور گسترده در اینترنت به اشتراک گذاشته شدند و دامنه صادرات فرهنگی کره‌جنوبی را گسترش دادند.
جئونگ تصریح می‌کند: “موج کره‌ای از خلاء بیرون نیامد و این صنعت بیش از سه دهه است که محتوای منحصر به فردی ایجاد کرده است”. با این حال، او به چالش‌های پابرجا در این زمینه اشاره می‌کند.
برای مطالعه مطالب بیشتر درباره دنیای فیلم و سریال با ما همراه باشید.
نظرات کاربران