در این مقاله از سیمدخت، قصد داریم به بررسی خطرات جانی ناشی از آبگرمکن را در همراهی با گزارش‌های مرتبط بپردازیم. با بررسی آمارهای اخیر سازمان آتش‌نشانی تهران، مشاهده می‌شود که بیشترین علت وقوع حوادث ناشی از گازگرفتگی به نقص در سیستم دودکش آبگرمکن و بخاری برمی‌گردد. سیستم دودکش از اجزای متعددی تشکیل شده است و بخشی که در آن احتراق اتفاق می‌افتد، بخش کوره‌ی آبگرمکن نام دارد. این کوره یک خروجی دارد که از طریق آن مخلوطی از گازهای مختلف به محیط منتشر می‌شود و گازهای CO و CO2 بیشترین ترکیبات آن را تشکیل می‌دهند.
در این مقاله از سیمدخت، تمام جنبه‌های مرتبط با ایمنی و استاندارد در استفاده از آبگرمکن را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا از وقوع حوادثی همچون گازگرفتگی و خفگی جلوگیری نماییم. عدم آگاهی کاربران در مورد نحوه صحیح استفاده از وسایل گازی مثل آبگرمکن می‌تواند منجر به خطرات جدی شود. در این مقاله، تلاش می‌کنیم تا به اندازه‌ای از این نقاط ضعف آگاهی‌دهیم و به رفع این مشکلات کمک کنیم.
گاز CO2 و CO
گاز منوکسید کربن یک گاز بی‌رنگ و بی‌بو است که در اثر احتراق ناقص تولید می‌شود. این گاز به طور معمول در وسایل گرمایشی مانند بخاری، آبگرمکن، شومینه، و اجاق‌گازها به دلیل سیستم نامناسب تهویه (دودکش) می‌تواند باعث مسمومیت و حتی مرگ انسان شود. علائم بلندمدت تعریف شده برای تنفس گاز CO شامل سردرد، گیجی، و افت توانایی هوشیاری است و در مراحل پیشرفته ممکن است فرد مسموم دچار تهوع، استفراغ، و تپش قلب شود. باید به خاطر داشت که استنشاق مقادیر زیادی از گاز CO می‌تواند منجر به کاهش هوشیاری و حتی مرگ شود.
دودکش
گاز دی‌اکسید کربن (CO2) خود به خود خطر مسمومیت مانند گاز منوکسید کربن (CO) را ندارد؛ اما گاز CO به دلیل خطر مسمومیت بسیار بالا، موضوع جدی‌تری است. دودکش یا لوله بخاری اولین مسیری است که گازهای دستگاه به خارج از منزل منتقل می‌شوند و قطر این لوله باید بزرگ‌تر یا مساوی با خروجی آبگرمکن باشد.
گاهی اوقات دیده می‌شود که به دلیل اندازه کوچک دهانه ورودی دودکش در دیوار، از لوله تبدیلی (که از قطر بیشتر به قطر کمتر می‌آید) استفاده می‌شود. این اقدام می‌تواند به دلیل ایجاد مسدودی در مسیر جریان هوا، باعث ورود بخشی از گاز CO به داخل فضای منزل شود. دودکش‌ها باید به ضرورت دارای شیب مثبت باشند، به این معنا که جهت خروج دودکش به سمت بالا باشد نه به سمت پایین.
به‌طور مکرر دیده می‌شود که در طراحی منازل، خروجی دودکش دیواری در ارتفاع کمتری نسبت به سطح زمین قرار می‌گیرد و خروجی آبگرمکن از دسترس قرار می‌گیرد. به علت این مسئله، افراد مجبور می‌شوند از ترفند‌های غیرایمن برای کنترل دود بخاری یا آبگرمکن استفاده کنند که این عمل خطرات زیادی را به همراه دارد.
استفاده از لوله‌های آکاردئونی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. این نوع لوله‌ها با گذر زمان از مقاومت خود از دست می‌دهند و می‌توانند باعث بازگشت گازهای ناشی از احتراق به فضای سکونت شوند. همچنین، در اثر تأثیر حرارت و عوامل خارجی مانند گرمای هوا، در بدنه لوله‌های آکاردئونی سوراخ‌های بسیار ریزی ایجاد می‌شود که حتی با چشم قابل مشاهده نیستند. گازهای سمی CO به واسطه این سوراخ‌ها به آرامی وارد فضای داخل خانه می‌شوند و ممکن است باعث ایجاد مشکلات گاز گرفتگی در افراد شوند.
یک نکته بسیار حائز اهمیت در مورد دودکش‌های دیواری این است که باید حداقل یک متر از سطح پشت بام خارج شوند و در انتهای آن، حتماً کلاهک H نصب شود.
در بعضی موارد، افراد به علت عدم وجود فضای مناسب روی دیوار برای نصب دودکش، لوله آبگرمکن را از پنجره به بیرون کشیده و این کار کاملاً اشتباه و خطرناک است. این عمل باعث می‌شود که محصولات احتراق و گازهای خروجی به دلایل مختلفی به داخل آبگرمکن بازگردند و در نهایت ممکن است به مشکلات گاز گرفتگی منجر شوند.
اگر قصد نصب آبگرمکن گازی در منزل خود را دارید یا می‌خواهید مسائل ایمنی و استاندارد مرتبط را بررسی کنید، می‌توانید مقاله‌ای حاوی نکات مهم درباره نصب آبگرمکن گازی را در بخش “لوازم خانگی” در وبسایت زومیت مطالعه کنید.
محل نصب آبگرمکن
نصب آبگرمکن در محیط‌های باز که تحت تأثیر باد و هوای سرد قرار دارند، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. بهتر است وسایل گازسوز، به ویژه آبگرمکن، توسط کارشناسان ماهر و با تجربه نصب شوند تا تمام مقررات ایمنی و استاندارد مربوط به لوازم گازسوز رعایت گردد.
نصب آبگرمکن در ساختمان‌های با متراژ کمتر از ۵۰ مترمربع به دلیل فضای محدود و غیراستاندارد خود و همچنین نصب در مکان‌هایی که برای استراحت شبانه کارکنان مورد استفاده قرار می‌گیرند، بسیار خطرناک به شمار می‌آید.
مکان نصب دستگاه باید به نزدیکی دریچه دودکش طراحی گردد و پیلوت آبگرمکن باید به طور واضح قابل رؤیت باشد. از نصب آبگرمکن در مکان‌هایی که سقف آنها کوتاه بوده و از جنس مواد قابل اشتعال نظیر چوب و یونولیت و غیره ساخته شده‌اند، اجتناب نمایید. همچنین، آبگرمکن نباید در معرض وسایل گرمازا، مواد قابل اشتعال و سیم و پریز برق قرار گیرد. به‌شدت توصیه می‌شود که آبگرمکن گازی را در حمام و دستشویی نصب نکنید.
قبل از نصب آبگرمکن و به منظور اطمینان از عملکرد صحیح دودکش، مسیر آن را با استفاده از شعله کبریت یا آتش زدن کاغذ امتحان نمایید. قطر دودکش بر اساس نوع آبگرمکن ممکن است متغیر باشد، اما سعی کنید تا دودکش با قطری مناسب و زانویی و طول افقی مناسب نصب گردد.
هرگز از یک آبگرمکن برای دو طبقه مجزا استفاده نکنید. همچنین، نصب آبگرمکن در مکان‌هایی که دودکش به صورت مشترک برای چند وسیله گازسوز دیگر به‌کار می‌رود، ممنوع است.
گزارش‌ها نشان می‌دهند که نصب آبگرمکن در حمام به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد مرگ و میر می‌تواند باشد. از این رو، توجه به نکات ایمنی و تدابیر حفاظتی در هنگام نصب و استفاده از این دستگاه بسیار حائز اهمیت است و باید به آن توجه ویژه‌ای شود. برخی افراد ممکن است باور کنند که گازگرفتگی تنها در صورت خرابی و نشت گاز اتفاق می‌افتد، اما در واقعیت، مسمومیت تنفسی و خفگی ناشی از این دستگاه ممکن است دلایل متعددی داشته باشد.
آبگرمکن‌های گازی، به ویژه نوع دیواری آنها، اگر به درستی در مکان مناسب نصب نشوند، می‌توانند یکی از خطرناک‌ترین وسایل گازسوز باشند.
در صورت مشاهده علائم اولیه مسمومیت با گاز منوکسید کربن که یک گاز نامرئی و کشنده است، باید بلافاصله از محل خارج شده، درها و پنجره‌ها را باز کنید تا هوا در محیط جریان پیدا کند، سپس دستگاه را خاموش کرده و بلافاصله با سرویس اورژانس تماس بگیرید.
جمع‌بندی
اگر قصد ساخت خانه‌ای جدید دارید، ابتدا باید تمام مسائل مرتبط با ایمنی و استانداردهای مربوط به سیستم‌های گرمایشی را در نظر بگیرید و سپس به طراحی‌ها و اجرای پروژه بپردازید. اگر به هر دلیلی منزل شما از نظر ایمنی مطابق با استانداردها نباشد، باید به اسرع وقت با تکنسین‌های متخصص و با تجربه تماس بگیرید تا شرایط لازم برای اجرای نکات استاندارد و ایمنی فراهم شود.
باید خودداری کنید از نصب آبگرمکن در فضاهای بسته مانند حمام و دستشویی و… زیرا مخاطرات جدی به همراه دارد. محل نصب آبگرمکن دیواری باید در منطقه‌ای قرار بگیرد که دارای تهویه مناسب برای جریان هوا باشد. هرگز به تنهایی تصمیم به نصب این دستگاه نگیرید، زیرا این کار نیاز به تخصص و دانش عمیق در زمینه نکات اساسی و ایمنی دارد.
نظرات کاربران