ویندوز به‌عنوان محبوب‌ترین سیستم‌عامل دسکتاپ، پیمایشی پر فراز و نشیب را طی کرده است و در حال حاضر به شکلی بسیار مدرن و پیشرفته پیش می‌رود.
مایکروسافت در سال ۱۹۸۵ نسخه اولیه از ویندوز را با نام ویندوز ۱ عرضه کرد، اما تاریخچه این سیستم‌عامل به دو سال قبل از آن باز می‌گردد، زمانی که ویندوز ۱ به‌صورت رسمی معرفی شد.
معرفی ویندوز به عنوان یک دستاورد بزرگ بود که راه را برای معرفی نسخه‌های بعدی آن هموار کرد. ویندوز ۱۱ اگرچه ظاهراً شبیه ویندوز ۱ نیست، اما بخشی از پایه و اساس سیستم‌عامل مدرن مایکروسافت از نخستین نسخه تا جدیدترین نسخه آن ادامه یافته است، که شامل نرم‌افزارهایی مانند Notepad و MS Paint است.
ویندوز ۱ محیطی را فراهم کرد که استفاده از ماوس‌ها را به روشنی نشان می‌داد. در داس، سیستم‌عامل قبلی، تنها قابلیتی که وجود داشت، تایپ کردن دستورات بود، اما در ویندوز ۱، امکاناتی مانند حرکت نشانگر و انتخاب و جابجایی پنجره‌ها اضافه شد.
در سال ۱۹۸۵، برای اجرای ویندوز ۱، دو فلاپی‌دیسک ۲۵۶ کیلوبایتی و یک کارت گرافیک ساده لازم بود؛ اما در حال حاضر، ویندوز ۱۱ نیازمندی‌های بسیار بیشتری دارد.
همچنین، با معرفی ویندوز و تغییراتی که در آن رخ داد، نحوه استفاده از کامپیوتر برای همیشه تغییر کرد. این تغییرات باعث شد که رقابت شدیدی بین شرکت‌هایی مانند اپل، مایکروسافت و آی‌بی‌ام به وجود بیاید تا کامپیوترهایی با رابط‌های کاربری متفاوت و مناسب برای استفاده عمومی ارائه دهند.
در دوران معرفی ویندوز ۱، اپل در زمینه رابط‌های کاربری گرافیکی ماوس‌محور پیشتاز بود، در حالی که مایکروسافت با طراحی یک سیستم‌عامل ارزان‌قیمت و مناسب برای کامپیوترهای IBM، نام خود را به عنوان یک شرکت نرم‌افزاری مطرح کرده بود.
مایکروسافت با معرفی ویندوز ۱، گامی مهم در جهت تمرکز بر روی اپلیکیشن‌ها و هسته نرم‌افزاری برداشت. در آن زمان، IBM به معماری اصلی کامپیوترها پایبند بود، اما مایکروسافت این امکان را به توسعه‌دهندگان داد که ویندوز را به دلخواه خودشان تغییر دهند و سفارشی‌سازی کنند. این رویکرد، تحولات چشمگیری در زمینه نرم‌افزار به وجود آورد.
ویندوز سال‌هاست که در بازار کامپیوتر حکم‌رانی می‌کند. تدریجاً توجه تولیدکنندگان کامپیوتر به سمت ویندوز جلب شد و این سیستم‌عامل به عنوان یک پلتفرم مورد علاقه بسیاری از شرکت‌های نرم‌افزاری شناخته شد.
ویندوز سال‌هاست که در دنیای کامپیوترهای شخصی حاکم است و اختلاف قابل توجهی با macOS دارد. با این حال، رقابت بین اپل و مایکروسافت باعث پیشرفت هر دو شرکت در دنیای کامپیوتر شده است.
مایکروسافت در طول این سال‌ها با ایجاد تغییرات بسیار، تعداد کاربران ویندوز را روز به روز افزایش داده است، اما با رو به سوی پردازش ابری و افزایش محبوبیت تبلت‌ها و گوشی‌ها، با چالش‌هایی مواجه شده است.
ویندوز ۱ (۱۹۸۵)
در سال ۱۹۸۳، مایکروسافت اولین نسخه از ویندوز را با نام Interface Manager معرفی کرد، اما دو سال بعد نام این سیستم‌عامل را به ویندوز ۱ تغییر داد.
ویندوز ۱ بیشتر از اینکه یک سیستم‌عامل مستقل باشد، شباهتی به افزونه‌ی DOS داشت. مایکروسافت، ویندوز ۱ را با هدف رقابت مستقیم با Lisa OS اپل منتشر کرد.
ویندوز ۲ (۱۹۸۷)
در سال ۱۹۸۷، مایکروسافت دومین نسخه از ویندوز را منتشر کرد. این نسخه تفاوت چندانی با ویندوز ۱ نداشت، اما اولین پلتفرم ویندوز بود که در آن می‌توانستید پنجره‌ها را روی یکدیگر قرار دهید. ویندوز ۲ با بهبود مدیریت حافظه برای نرم‌افزار، امکانات مولتی‌تسکینگ را بهبود بخشید.
اپل نظر مثبتی درباره ویندوز ۲ نداشت و اعتقاد داشت که این سیستم‌عامل نسخه‌ی کپی‌شده‌ی مکینتاش است. تولیدکننده‌ی آیفون در پی این موضوع از مایکروسافت شکایت کرد، اما بسیاری از ادعاهای آن در دادگاه رد شد.
ویندوز ۳ (۱۹۹۰)
ویندوز ۳ با میزبانی یک رابط کاربری جدید و به‌روزرسانی نرم‌افزارهای مدیریت فایل و برنامه‌ها وارد صحنه شد. همچنین با به‌روزرسانی ۳٫۱، بازی Minesweeper به ویندوز افزوده شد.
ویندوز ۳ نخستین نسخه‌ی سیستم‌عامل دسکتاپ از مایکروسافت بود که با نرم‌افزار و آیکون‌های فایل آشنا شد. این نسخه به‌فضل معرفی حافظه‌ی مجازی، قادر به پردازش همزمان تعداد بیشتری از نرم‌افزارها بود. ویندوز ۳ به عنوان نخستین نسخه‌ی ویندوز است که به فروش بیش از یک میلیون نسخه دست پیدا کرد.
ویندوز ان‌تی (۱۹۹۴)
ویندوز در این نسخه به واقع دومین ارائه‌ی نسخه‌ی NT بود و این باعث شد که مایکروسافت با اضافه کردن ویژگی‌های امنیتی مهم و امکان به اشتراک‌گذاری فایل‌ها، جایگاه بیشتری در بین کسب‌و‌کارها بدست آورد.
ویندوز ۹۵ (۱۹۹۵)
ویندوز ۹۵ یکی از بزرگ‌ترین به‌روزرسانی‌هایی است که برای ویندوز عرضه شده است. مایکروسافت در این نسخه به معماری ۳۲ بیتی پیش رفت و منوی استارت را معرفی کرد.
ویندوز ۹۵ باعث شروع دوران جدیدی برای اپلیکیشن‌ها شد و مرورگر اینترنت اکسپلورر نیز به دنیای ویندوز معرفی شد. این سیستم‌عامل بیش از ۲۸ سال پیش در دسترس قرار گرفت.
ویندوز ۹۸ (۱۹۹۸)
ویندوز ۹۸ به عنوان ادامه‌ای موفقیت‌آمیز برای ویندوز ۹۵، بهبودهایی مهم در زمینه پشتیبانی از سخت‌افزار و عملکرد به خود جلب کرد.
در این نسخه، مایکروسافت تمرکز زیادی بر روی وب داشت و اپلیکیشن‌ها و ویژگی‌هایی مانند Active Desktop، Outlook Express، Frontpage Express، Microsoft Chat و NetMeeting را به ویندوز اضافه کرد.
ویندوز ام‌ای (۲۰۰۰)
این نسخه از ویندوز بیشتر بر روی مالتی‌مدیا و کاربران خانگی تمرکز داشت، اما بسیار پر ایراد و غیرپایدار بود. اولین بار که Windows Movie Maker در این نسخه از ویندوز ظاهر شد و همچنین بهبودهایی در مدیا پلیر ویندوز و اینترنت اکسپلورر نیز مشاهده شد.
ویندوز ۲۰۰۰ (۲۰۰۰)
این نسخه از ویندوز به عنوان یک سیستم عامل برای کامپیوترهای سرور درون سازمان‌ها طراحی شده بود. ویندوز ۲۰۰۰ بر پایه ویندوز NT ساخته شد و ویژگی‌های امنیتی مانند رمزنگاری فایل‌ها و کش DLL را در خود جای داده بود.
ویندوز ایکس‌پی (۲۰۰۱)
ویندوز XP نمایانگر تلاش‌های مایکروسافت برای استفاده از ویندوز در خانه‌ها و سازمان‌ها بود و همزمان به دو نوع کاربران خانگی و سازمانی توجه داشت.
این سیستم‌عامل دارای رابط کاربری بازطراحی‌شده بود و تغییرات چشمگیری را تجربه می‌کرد. تسکبار و منوی استارت نمادین ویندوز XP همواره یکی از خاطراتی برای کاربران بوده است. ویندوز XP برای ما ایرانی‌ها بسیار خاطره‌انگیز است.
ویندوز ویستا (۲۰۰۷)
ویندوز ویستا به طور کلی مورد توجه قرار نگرفت. این سیستم‌عامل با رابط کاربری جدید و ویژگی‌های بهبود یافته‌ی امنیتی همراه بود، اما طراحی آن برای مایکروسافت حدود ۶ سال زمان برده بود و تنها روی سخت‌افزارهای جدید به خوبی عمل می‌کرد.
یکی از بزرگ‌ترین نقص‌های این نسخه از ویندوز، کنترل بر حساب کاربری بود. ویندوز ویستا به عنوان یکی از ضعیف‌ترین نسخه‌های ویندوز تا به امروز شناخته می‌شود.
ویندوز ۷ (۲۰۰۹)
ویندوز ۷ در سال ۲۰۰۹ به بازار عرضه شد تا ایرادات و مشکلات ویندوز ویستا را برطرف کند. مایکروسافت توانست بهبودهای قابل توجهی در سیستم عامل خود ایجاد کند و مدیریت حساب کاربری را نیز بهبود بخشید. ویندوز ۷ در حال حاضر نیز یکی از محبوب‌ترین نسخه‌های ویندوز به شمار می‌آید.
ویندوز ۸ (۲۰۱۲)
ویندوز ۸ با تحولات عظیمی در طراحی دائمی رابط کاربری ویندوز مواجه بود. مایکروسافت تصمیم گرفت منوی استارت سنتی را حذف کند و آن را با نسخه‌ی تمام‌صفحه‌‌ی استارت جایگزین کند.
با این حال، ویندوز ۸ یک پروژه‌ی شکست‌خورده به حساب می‌آمد. این سیستم‌عامل بیش از حد بر روی کامپیوترهای دارای صفحات نمایش لمسی تمرکز داشت و این موضوع باعث شد که نتواند به موفقیتی مانند نسخه‌ی قبلی دست پیدا کند.
یکی از بزرگ‌ترین تغییرات ویندوز ۸، خداحافظی با منوی استارت سنتی بود که انتقادات زیادی را به دنبال داشت. این سیستم‌عامل میزبان ویندوز استور شد تا کاربران بتوانند اپلیکیشن‌ها را مستقیماً دانلود کنند.
هرچند مایکروسافت با ویندوز ۸٫۱ منوی استارت را بازگرداند، اما این تغییر نتوانست علاقه‌ی کاربران به نصب ویندوز جدید را افزایش دهد.
ویندوز ۱۰ (۲۰۱۵)
ویندوز ۱۰ با بازگرداندن منوی استارت، توانست دل کاربران را به دست آورد. اضافه شدن ویژگی‌هایی مانند کورتانا و مرورگر جدید اج نیز از جمله تغییراتی بود که در این نسخه به ویندوز اضافه شد. در ویندوز ۱۰، بهبودهای قابل توجهی در رابط کاربری برای استفاده دو منظوره (هم در کامپیوترهای معمولی و هم کامپیوترهای دارای صفحه‌نمایش لمسی) اعمال شد.
اولین بار یکی از توسعه‌دهندگان مایکروسافت در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که ویندوز ۱۰ آخرین نسخه‌ی ویندوز خواهد بود، اما در نهایت این وعده به دلیل مشکلات فنی رنگ حقیقت نپذیرفت.
در ویندوز ۱۰، ردموندی‌ها به به‌روزرسانی‌های نرم‌افزاری توجه ویژه‌ای داشتند و بیشتر تمرکز را بر روی سیستم‌های دسکتاپ قرار دادند. این نسخه برای اولین بار امکان استفاده از چندین دسکتاپ مجازی را نیز فراهم کرد. طبق نظرسنجی‌ها، اکثر کاربران ویندوز ۱۰ را به ویندوز ۸ ترجیح می‌دهند.
ویندوز ۱۱ (۲۰۲۱)
راه‌اندازی ویندوز ۱۱ در سال ۲۰۲۱ یک حادثه‌ی تعجب‌برانگیز بود، زیرا تمام کاربران معتقد بودند که ویندوز ۱۰ آخرین نسخه از سیستم‌عامل دسکتاپ مایکروسافت است.
ویندوز ۱۱ با ارائه‌ی یک فصل جدید در تاریخ ویندوز، با یک سیستم‌عامل بسیار مدرن‌تر و عملکرد سریع‌تر به‌روز شد، اما از پیش‌نیازهای نسبتاً سخت‌گیرانه استفاده می‌کند. به همین دلیل، نصب ویندوز ۱۱ بر روی بسیاری از کامپیوترها و لپ تاپ‌های قدیمی، حداقل به شیوه‌ی رسمی، ممکن نیست.
در ابتدا، ویندوز ۱۱ بیشتر تمرکز خود را بر روی بازطراحی جلوه‌های بصری قرار داد. آیکون‌های تسکبار به مرکزیت منتقل شدند و منوی استارت نیز در وسط تصویر قرار گرفت.
علاوه بر این، در ویندوز ۱۱، گوشه‌ی پنجره‌ها گرد شده و منوهای شناور حالت جدیدی به خود گرفته‌اند. این نسخه شامل نسخه‌ی بازطراحی‌شده‌ی فایل اکسپلورر است و از طراحی جدیدی برای مایکروسافت استور و منوی تنظیمات استفاده می‌کند.
ویندوز ۱۲ (احتمالا ۲۰۲۴)
احتمالاً سخت باور کردنی است، اما ویندوز ۱۱ اکنون دو ساله است و در این مدت پیشرفت‌های بسیاری کرده است، بنابراین احتمالاً ویندوز ۱۲ به‌عنوان جدیدترین نسخه‌ی سیستم‌عامل مایکروسافت تغییرات چشمگیری را به همراه خواهد داشت.
مایکروسافت نسخه‌ی ۲۲H2 ویندوز ۱۱ را در سال ۲۰۲۲ منتشر کرد و بزرگ‌ترین تغییر جدید این سیستم‌عامل، چند هفته پیش در دسترس قرار گرفت تا هوش مصنوعی کوپایلت وارد کامپیوتر کاربران شود.
اکنون تمام نگاه‌ها به مایکروسافت متمرکز شده‌اند تا منتظر رونمایی از ویندوز ۱۲ باشند.
ویندوز ۱۱ به‌لطف به‌روزرسانی‌های منظم، همچنان سیستم‌عاملی جدید و پویا است؛ اما حالا تمام نگاه‌ها به مایکروسافت متمرکز شده‌اند تا منتظر رونمایی از ویندوز ۱۲ باشند. بر اساس اظهارات، ویندوز ۱۲ در سال ۲۰۲۴ عرضه خواهد شد؛ مایکروسافت این ادعا را تأیید یا رد نکرده است.
فعلاً جزئیات دقیقی درباره‌ی ویندوز ۱۲ موجود نیست، اما می‌گویند این سیستم‌عامل تمرکز ویژه‌ای بر روی هوش مصنوعی و تجربه‌ی وب‌محور دارد. گزارش‌های متضاد نشان می‌دهند که ویندوز ۱۲ بر پایه‌ی مدل اشتراکی توسعه داده خواهد شد، اما بر اساس شناختی که از مایکروسافت داریم، احتمالاً چنین چیزی بسیار مبتنی بر واقعیت نیست.
مایکروسافت احتمالاً تغییرات چشمگیری در رابط کاربری ویندوز ۱۲ اعمال خواهد کرد. یکی از تغییرات مهم، شناور کردن تسکبار است. احتمالاً ویندوز ۱۲ همانند macOS اپل، برخی از آیکون‌ها را به بخش بالای صفحه منتقل خواهد کرد تا چیزی شبیه به منوبار مک بوک ارائه شود.
مایکروسافت به ساخت ویندوز ۱۲ با رویکرد ماژولار پرداخته است تا بتوان برخی از قابلیت‌ها را فقط روی دستگاه‌های خاص فعال کرد. این ایده، معروف به CorePC، تجربه‌ی ویندوز ۱۲ را بر روی دستگاه‌های مختلف متفاوت خواهد کرد.
یک تغییر اساسی دیگر، افزایش سرعت به‌روزرسانی بخش‌های مختلف است. این تغییر ناشی از ماژولار شدن معماری ویندوز است. به طور دقیق‌تر، مایکروسافت می‌تواند با ارسال به‌روزرسانی‌های کوچک، صرفاً بخش خاصی از سیستم‌عامل را تغییر دهد، بدون اینکه نیازی به دخالت کاربر باشد.
تا زمان رونمایی رسمی ویندوز ۱۲، زمان قابل توجهی وجود دارد و در این بازه، ممکن است مایکروسافت بسیاری از برنامه‌هایش را اصلاح کند. در حال حاضر، افشاگران به رونمایی ویندوز ۱۲ در سال ۲۰۲۴ اشاره می‌کنند.
مایکروسافت با ویندوز ۱۲ قصد دارد کامپیوترها را بهبود بخشیده و مدرن‌تر کند تا جایگاهش در بازار، مستحکم‌تر شود. با توجه به تمامی اصلاحات مورد انتظار برای ویندوز ۱۲، آینده‌ی پنجره‌ی محبوب مایکروسافت پر از چشم‌اندازهای درخشان به نظر می‌رسد.
نظرات کاربران